Việt Nam có tiềm năng phát triển trong lĩnh vực y sinh

Nhận thức được sự cần thiết cho việc phát triển lĩnh vực y sinh cũng như những tiềm năng to lớn mà nó mang lại, buổi tọa đàm về Khởi nghiệp trong lĩnh vực y sinh đã được diễn ra vào tối 29/7/2016. Sự kiện do Vietnam Journal of Science (VJS) tổ chức tại Trần Hưng Đạo, Quận 1.

Dấn thân trước, lợi nhuận đến sau

Tại đây, các diễn giả đã chia sẻ về những vấn đề mọi người thường gặp khi khởi nghiệp trong y sinh, cách tạo dựng uy tín khoa học, và những cách để thương mại hóa sản phẩm y sinh.

Theo PGS. TS Phạm Xuân Đà thì khởi nghiệp trong lĩnh vực y sinh rất khó bởi vì hiện tại tất cả các trang thiết bị về y sinh của nước ta đều nhập khẩu từ nước ngoài, rất phụ thuộc. Khi dấn thân vào lĩnh vực này rất hiếm nguồn lực hỗ trợ cho bạn, các trường, viện của ta cũng chưa sẵn sàng để thương mại hóa những sản phẩm đó. Ngoài ra, những người có ý định startup trong y sinh thì ngoài việc phải là một nhà khoa học có chuyên môn, họ còn phải có kinh nghiệm về sản xuất, thị trường. “Những điều này không chỉ ngày một ngày hai mà có mà phải mất một thời gian dài và có chuyên gia hướng dẫn kĩ lưỡng”, ông nói. Tuy nhiên theo PGS Đà thì vẫn còn một cánh cửa mở đó là chúng ta có sự kết nối với các nhà đầu tư nước ngoài. Với Ronald McAdams –  nhà điều hành, sáng lập 10 công ti startup ở thung lũng Silicon – bản thân ông là một nhà kinh doanh tài chính. Khi ông bắt đầu thành lập công ti về chuyển những tín hiệu cơ tim từ analog sang digital, ông đã tự mày mò, học hỏi và quan sát những người xung quanh rất nhiều.

Giới thiệu diễn giả Ảnh: BT

TS Timothy Block – đồng sáng lập và chủ tịch Viện Baruch S. Blumberg và Quỹ viêm gan B nói rằng khởi nghiệp trong IT chỉ cần thời gian ngắn, còn với y sinh thời gian rất dài. Muốn startup trong y sinh bạn rất cần sự đầu tư về kiến thức, phải được đào tạo. Vì vậy thành công chớp mắt là điều không thể có.  “Với tôi, khi làm việc tôi không nghĩ về lợi nhuận trước tiên, tôi làm vì tôi thích nó. Vấn đề không phải là lợi nhuận hay danh tiếng, mà đó là vì bản thân mình. Cứ dấn thân trước vì đam mê, lợi nhuận sẽ đến sau”, ông chia sẻ.

Khi được hỏi về khả năng phát triển trong lĩnh vực y sinh của Việt Nam thì ông Robert Gish – làm việc ở Chuyên khoa tiêu hóa, gan mật ĐH Stanford, Hoa Kỳ nói: “Việt Nam có tiềm năng về nghiên cứu y sinh. Đây cũng là nguồn thu hút đầu tư tiềm năng nhưng vẫn cần sự đầu tư của chính phủ. Tuy nhiên đầu tư cho y sinh có độ rủi ro cao, thời gian kéo dài từ 5 -7 năm nên đây giống như đánh một canh bạc. Việt Nam cần thay đổi suy nghĩ, chính phủ cần kích thích đầu tư và sáng tạo, đặc biệt là những sáng kiến có thể sinh lợi.”

Các diễn giả của buổi tọa đàm Khởi nghiệp về y sinh Ảnh: BT

Nhà khoa học giống như ca sĩ

Về vấn đề tạo dựng uy tín khoa học và thương mại hóa sản phẩm thì GS Robert Gish khuyến khích mọi người nên công bố công trình nghiên cứu trên các tạp chí nổi tiếng để có một khởi đầu sớm trong đời khoa học cũng như một “lý lịch” khoa học tốt. Còn GS Nguyễn Văn Tuấn thì lưu ý mọi người nên hợp tác với các đồng nghiệp trong nghiên cứu. Ông nói: “Nhà khoa học giống như ca sĩ vậy. Ngày xưa trước khi ca sĩ Mỹ Tâm nổi tiếng, cô cũng phải hát chung CD với người khác. Rồi khi có tên tuổi, được mọi biết đến rồi, thì mới có thể hoạt động độc lập, mới “xuống núi” được”. GS Tuấn chia sẻ thêm rằng như trong lĩnh vực y sinh thì công ty dược là đối tác có quyết định đến khả năng thương mại hóa sản phẩm. Vì họ sẽ giúp ta giới thiệu sản phẩm, tiếp cận khách hàng, rót tiền để phát triển mô hình nghiên cứu.

Trước thực trạng 30 năm trở lại đây, Việt Nam chỉ có 18 bằng sáng chế, trong đó chỉ có 5 bằng sáng chế hoàn toàn thuần Việt, GS Tuấn nói: “Một điểm chưa tốt ở Việt Nam đó là thiếu sự hỗ trợ. Không phải chúng ta không có những người biết nghĩ ra ý tưởng, chế ra cái này cái nọ, nông dân họ vẫn làm đầy đó. Mà vấn đề là ta thiếu sự hỗ trợ từ các trường, viện nghiên cứu, và hầu như chúng ta cũng ít có luật sư về bản quyền”.

GS Nguyễn Văn Tuấn và PGS Phạm Xuân Đà nhất trí với quan điểm rằng Việt Nam nên phát triển khoa học ứng dụng thay vì khoa học cơ bản. “Trên thế giới, có những nhóm nhà khoa học trong suốt hàng chục năm trời chỉ chuyên tâm nghiên cứu bộ phận sinh dục của vịt để nghiên cứu về sự tiến hóa. Việt Nam có đủ tiền để tài trợ cho những nghiên cứu đó không? Cho nên tôi nghĩ chúng ta nên chú trọng đến việc chuyển giao các nghiên cứu để tạo ra sản phẩm thiết thực cho cộng đồng”.

GS Tuấn cũng chia sẻ một số tiêu chí để đánh giá đề tài nghiên cứu khoa học: như tính khả thi, tính mới, thú vị, đạo đức và khả năng thương mại hóa.