“Đèn Sài Gòn ngọn xanh, ngọn đỏ / Đèn Mỹ Tho ngọn tỏ, ngọn lu”
.jpg)
Khi xâm chiếm Việt Nam, người Pháp muốn xây dựng tuyến đường sắt đi các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long nhằm khai thác vùng đất giàu có này. Sau những cuộc tranh luận kéo dài về hiệu quả kinh tế và sự cần thiết, đầu năm 1881, họ quyết định xây đường sắt từ Sài Gòn tới Mỹ Tho dài hơn 70 km, đây cũng là tuyến đường sắt đầu tiên của Đông Dương, với tổng kinh phí gần 12 triệu France. Mọi vật liệu đều chở từ Pháp sang. Tuyến đường sắt đầu tiên tại Việt Nam có khổ rộng 1m, qua 2 cầu lớn: Bến Lức (dài 350m) và cầu Tân An (113m).
Ngày 20/7/1885 chuyến tàu đầu tiên xuất phát từ ga Sài Gòn, vượt sông Vàm Cỏ Đông đến ga cuối cùng tại trung tâm thành phố Mỹ Tho, đánh dấu sự ra đời của ngành đường sắt Việt Nam. Tuyến đường sắt Sài Gòn – Mỹ Tho được đánh giá là giúp thay đổi hẳn tư duy giao thông của người Việt vào cuối thế kỷ 19 khi chỉ có hai phương tiện là ngựa và ghe thuyền.
Một chuyến tàu chờ đợi để khởi hành Sài Gòn – Mỹ Tho vào ngày 20/7/1885, ngày mở đầu của tuyến đường sắt. Ảnh: Maison Asie-Pacifique (MAP).
Ban đầu do chưa xây dựng xong cầu Bến Lức và Tân An (địa bàn Long An) nên khi đến đây xe lửa phải tháo rời đưa lên phà qua sông rồi mới chạy tiếp về Mỹ Tho. Đến tháng 5-1886, xe lửa từ Sài Gòn mới chạy thẳng một mạch tới Mỹ Tho và ngược lại. Thời gian đầu chạy bằng hơi nước nên khá chậm. Mãi đến năm 1896 chạy bằng máy mới, thời gian rút ngắn còn dưới hai giờ. Và từ khoảng thập niên 1930 thì chạy bằng dầu diesel, còn gọi là autorail.
Tàu lửa tuyến Sài Gòn – Mỹ Tho phải ‘lụy” phà qua sông lúc 2 cây cầu sắt Tân An và Bến Lức chưa xây xong.
Tuyến đường sắt có tổng cộng 15 ga. Các nhà ga được xây dựng theo một kiểu giống nhau là nhà hai mái, tường được xây bằng gạch đinh dày 20cm. Hai đầu mái nhà được xây một mái vòm ra phía đường ray để hành khách lên xuống thuận tiện, khỏi bị mưa nắng. Xe lửa xuất phát từ ga Sài Gòn (công viên 23/9 ngày nay) đi qua An Đông, Phú Lâm, An Lạc, Bình Điền. Trên Quốc lộ 1, xe lửa dừng lại ở các ga: Bình Điền, Bình Chánh, Gò Đen, Bến Lức, Cầu Voi, Tân An, Tân Hương, Tân Hiệp, Trung Lương và kết thúc tại ga Mỹ Tho nằm sát sông Tiền – chỗ tượng đài Thủ Khoa Huân ngày nay. Thời gian đi hết tuyến khoảng 2 tiếng rưỡi, về sau được rút ngắn chưa tới 2 tiếng, tức khoảng 37 km/h. Đây là tốc độ rất nhanh so với phương tiện phổ thông của người Việt lúc bấy giờ.
.jpg)
Ga Mỹ Tho năm 1905
Nhà ga Mỹ Tho cũ của tuyến Đường sắt Sài Gòn – Mỹ Tho, nay là Sở Ngoại vụ Thành phố Mỹ Tho.
Tuyến xe lửa Sài Gòn – Mỹ Tho xưa mỗi ngày có 4-5 chuyến. Chuyến đầu tiên từ Mỹ Tho đi Sài Gòn khởi hành khoảng 4h sáng, phục vụ công chức sống ở Mỹ Tho nhưng làm việc ở Sài Gòn. Vé xe lửa hồi đó được làm bằng loại giấy dày và cứng. Sau khi thu tiền, người bán vé đưa vé vào máy đục lỗ. Khi hành khách lên xe, người soát vé còn bấm một lần nữa.
Năm 1958, tuyến đường sắt này đã bị chính quyền Sài Gòn cũ cho ngưng chạy, tức tồn tại được 73 năm.
Tuyến đường sắt Sài Gòn – Mỹ Tho – TOP 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022: “Tuyến đường sắt đầu tiên của Việt Nam”
.jpg)
Chính bởi những giá trị đặc biệt đó của tuyến đường sắt Sài Gòn – Mỹ Tho, Trung tâm TOP Việt Nam – Tổ chức Kỷ lục Việt Nam VietKings đã quyết định đề cử tuyến đường sắt Sài Gòn – Mỹ Tho vào TOP 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022: “Dãy núi dài nhất Việt Nam”. Đây là hành trình tìm kiếm và đề cử Top 100 Kỷ lục Việt Nam không thể thay thế được, từ đó góp phần quảng bá các giá trị đặc biệt của đất nước và con người Việt Nam nói chung cũng như các giá trị của từng địa phương nói riêng.
Hành trình sẽ kéo dài đến cuối năm 2022 và kết thúc bằng sự kiện Hội ngộ Top Việt Nam lần thứ I, tại sự kiện này, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam VietKings, Trung tâm TOP Việt Nam sẽ trao chứng nhận Top 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022 đến các địa phương.
Mọi thông tin xin gửi về:
Ban quản lý Hành trình tìm kiếm và quảng bá TOP 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022.
Email: noidungtopplus@gmail.com
Ms Diệu Phi (Quản lý hành trình) – 0333108555
Trung tâm Top Việt Nam – Tổ chức Kỷ lục Việt Nam VietKings
