Tương lai nào cho ngân hàng bán lẻ?
Theo khảo sát của Tập đoàn Dữ liệu Quốc tế (IDG Vietnam) năm 2017, có 81% số người dùng sử dụng các giải pháp e-banking so với con số 21% (năm 2015). Ông Nguyễn Thanh Hải – Giám đốc giải pháp Công ty TNHH Thiết bị viễn thông ANSV – cho rằng ngày nay khách hàng ngày cần nhiều trải nghiệm hơn, họ không chỉ mua một sản phẩm mà cần mua trải nghiệm. Vì vậy ngân hàng cần có chiến lược để cá nhân hoá trải nghiệm để đem lại sự hài lòng. Cần xây dựng cơ sở dữ liệu lớn để khai phá, phân tích, đưa ra sản phẩm dịch vụ tốt nhất.
Theo ông Pavan Kumar Kodedela – Phó Chủ tịch Khối Quản lý chiến lược và công nghệ Công ty ClcQA – ngân hàng bán lẻ còn gọi là ngân hàng tiêu dùng cung cấp các dịch vụ ngân hàng khác nhau như tài khoản tiết kiệm, tài khoản vãng lai, giao dịch kiểm tra, thẻ tín dụng, ngân hàng trực tuyến, cho vay để đáp ứng nhu cầu của từng cá nhân khách hàng. Khi ngân hàng phát triển đến số hoá, điều bắt buộc là các ngân hàng bán lẻ phải ứng dụng các kênh kỹ thuật số để tiếp cận khách hàng.
Số hoá mang lại những thách thức đối với ngân hàng bán lẻ và cũng như việc thử nghiệm các ứng dụng ngân hàng bán lẻ được số hoá. Ứng dụng di động và nền tảng web hoặc nền tảng số đóng vai trò như là một cầu nối để kết nối các ngân hàng bán lẻ và khách hàng.
Ông Trần Nhất Minh – Phó TGĐ kiêm Giám đốc Khối Ngân hàng công nghệ số VIB – cho biết: “Nếu đánh giá ở góc độ giá thành chi phí dịch vụ, một giao dịch thực hiện ở quầy ngân hàng truyền thống sẽ mất 20 USD, dùng dịch vụ từ Mobile app ngân hàng chỉ mất 20 cent. Ước tính ngân hàng số chi phí rẻ bằng 1/10 ngân hàng truyền thống. Thêm một ví dụ ở ngân hàng Ba Lan chỉ trong 3 năm có được 3 triệu khách hàng và trở thành ngân hàng lớn thứ 3 ở Ba Lan, tốc độ có được khách hàng bằng ngân hàng khác hoạt động trong vòng 20 năm. Điều đó chứng tỏ giá chi phí ngân hàng số là rẻ hơn”.
Cơ hội và thách thức với ngân hàng
TS Cấn Văn Lực – chuyên gia tài chính ngân hàng – chỉ ra rằng cách mạng công nghệ 4.0 sẽ có nhiều tác động chính tới ngành ngân hàng. Thứ nhất, công nghệ sẽ giúp hệ thống ngân hàng tiết giảm chi phí từ 30-80% tuỳ công việc. Thứ hai, hệ thống ngân hàng sẽ nâng năng lực cạnh tranh, kiểm soát chất lượng chính xác hơn, đặc biệt là quản trị rủi ro. Thứ ba, một số người lo ngại công nghệ sẽ làm giảm việc làm nhưng điều này không quá đáng ngại bởi khi đó ngân hàng có cơ hội tiếp cận cơ hội kinh doanh mới, tạo nhiều cơ hội nhiều việc làm mới như công nghệ thông tin, an ninh bảo mật. Thứ tư, tăng khả năng tham gia chuỗi giá trị toàn cầu và khu vực, tham gia hệ sinh thái kinh tế điện tử kết hợp tài chính, y tế, bảo hiểm, du lịch, giáo dục, thương mại và kinh doanh BĐS. Hiện nay khi khách hàng muốn giao dịch với ngân hàng đều thông qua hệ thống ATM và phòng giao dịch. Tuy nhiên trong thời gian sắp tới các giao dịch sẽ được thực hiện bằng công nghệ số và người máy, 60% được thay thế các tác nghiệp thực hiện bằng tự động hoá và người máy.
TS Cấn Văn Lực cũng chỉ ra những thách thức với hệ thống ngân hàng là cần thay đổi về mô hình kinh doanh, mô hình tổ chức, mô hình quản trị, văn hoá kinh doanh. Về phía nguồn nhân lực, sẽ có sự cắt giảm và sàng lọc nhân sự, chỉ có những nhân sự chất lượng cao, chuyên gia CNTT thiếu và yếu, yêu cầu về kiến thức, kỹ năng trình độ lao động cao hơn và khác đi. Sự cạnh tranh giữa các ngân hàng số và các công ty Fintech ngày càng tinh vi và khốc liệt hơn. Sự bùng nổ của tiền kỹ thuật số (bitcoin, onecoin…) sẽ tác động tới hệ thống thanh toán và thị trường tiền tệ và trở thành thách thức với hệ thống ngân hàng.
Một trong những trở ngại mà nhiều chuyên gia lo ngại đó là khi công nghệ phát triển thì vấn đề rủi ro công nghệ thông tin tăng, đặc biệt an ninh mạng, thanh toán, dữ liệu, vấn đề bảo mật. Thêm vào đó, ở Việt Nam hành lang pháp lý cho vấn đề này chưa hoàn chỉnh, khuôn khổ pháp lý còn chậm đã làm giảm cơ hội và tăng rủi ro pháp lý.
