Trạm khí tượng Phù Liễn – dấu ấn lịch sử ngành Khí tượng thủy văn Việt Nam
Theo những văn bản còn lưu giữ thì năm 1899, Hội đồng tối cao Đông Dương đã nhất trí thông qua việc nghiên cứu và lựa chọn Phù Liễn (Kiến An) làm nơi đặt trụ sở của Đài Khí tượng Trung ương Đông Dương. Ngày 25/4/1900, tòa nhà chính của Sở Khí tượng Trung ương Đông Dương đã được xây dựng trên cơ sở thiết kế của kiến trúc sư M.Lichtenfelder cùng sự hướng dẫn và giúp đỡ của ông M.Ferra.
Ngày 16/9/1902, Đài Khí tượng và Địa từ Trung ương được thành lập với nhiệm vụ tiến hành công tác khoa học liên quan đến các hiện tượng khí quyển, địa từ, địa chấn; thu thập và nghiên cứu tư liệu từ các trạm trong mạng lư���i khí tượng Đông Dương cung cấp, nhằm xác định các áp thấp khí quyển và bão để báo tin cho hàng hải.
Đến năm 1906, Trạm Khí tượng Phù Liễn mới chính thức bắt đầu thực hiện hoạt động quan trắc lấy số liệu về nhiệt độ, độ ẩm, khí áp, lượng mưa, hướng và tốc độ gió. Chính vì vậy, Trạm Khí tượng Phù Liễn không chỉ là trạm quan trắc lâu đời, mà còn là nơi lưu giữ nhiều dấu ấn lịch sử phát triển của ngành Khí tượng thủy văn Việt Nam cũng như thế giới.
Trạm Khí tượng Phù Liễn hàng ngày có nhiệm vụ thu phát tin dự báo khí tượng thủy văn vùng Đông Bắc Việt Nam tới các đài khí tượng tại Việt Nam, Lào, Campuchia và các trạm khí tượng quốc tế trong khu vực Đông Nam Á, châu Á – Thái Bình Dương để lập biểu, bản đồ thời tiết phục vụ hoạt động giao thông hàng hải trên biển Đông.
Đây được coi là công trình khí tượng xây dựng sớm nhất Đông Dương với tên gọi là Tổng cục Thiên văn xứ Đông Pháp. Năm 1957, mang tên Đài Vật lý địa cầu Phù Liễn, năm 1979 đổi tên thành Đài khí tượng thuỷ văn Phù Liễn, TP Hải Phòng và từ năm 1995 là Đài khí tượng thủy văn khu vực Đông Bắc.
Từ khi xây dựng, Đài Khí tượng thủy văn khu vực Đông Bắc có kính thiên văn quang học cỡ lớn và hiện đại nhất Đông Dương, 9 trạm khí tượng, khí hậu và khí tượng nông nghiệp trực thuộc Đài; 10 trạm thủy văn đo mức nước lưu lượng, độ mặn và một đội khảo sát thủy văn.
Các chuyên gia Nga lắp đặt thiết bị quan trắc khí tượng tại Đài khí tuợng Phù Liễn. (Ảnh tư liệu)
Toàn bộ công trình Đài khí tượng thủy văn khu vực Đông Bắc được xem như một quần thể kiến trúc hiện đại, chia thành khu làm việc trung tâm và khu biệt thự cho sinh hoạt. Tòa chính là một lâu đài xây bằng đá xanh, phần giữa gồm hai tầng, cấu trúc thành một hội trường trang trọng thông với hai đường hành lang được cấu tạo thành các phòng đặt máy khí tượng. Phần hậu là một tháp cao 6 tầng có cầu thang xoáy, trên đỉnh tháp đặt kính kinh vĩ dùng để hiệu chỉnh giờ cho địa phương; tòa nhà nhỏ hơn ở phía Bắc gồm hai tầng, 8 phòng để làm việc và nghiên cứu khoa học.
Năm 2019 Đài khí tượng Phù Liễn (quận Kiến An, TP Hải Phòng) được Tổ chức Khí tượng thế giới công nhận là Trạm khí tượng trên 100 năm.
Trạm khí tượng Phù Liễn – TOP 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022: “Trạm khí tượng thủy văn đầu tiên tại Việt Nam”
Chính bởi những giá trị đặc biệt đó của trạm khí tượng Phù Liễn, Trung tâm TOP Việt Nam – Tổ chức Kỷ lục Việt Nam VietKings đã quyết định đề cử trạm khí tượng Phù Liễn vào TOP 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022: “Trạm khí tượng thủy văn đầu tiên tại Việt Nam”. Đây là hành trình tìm kiếm và đề cử Top 100 Kỷ lục Việt Nam không thể thay thế được, từ đó góp phần quảng bá các giá trị đặc biệt của đất nước và con người Việt Nam nói chung cũng như các giá trị của từng địa phương nói riêng.
Hành trình sẽ kéo dài đến cuối năm 2022 và kết thúc bằng sự kiện Hội ngộ Top Việt Nam lần thứ I, tại sự kiện này, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam VietKings, Trung tâm TOP Việt Nam sẽ trao chứng nhận Top 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022 đến các địa phương.
Mọi thông tin xin gửi về:
Ban quản lý Hành trình tìm kiếm và quảng bá TOP 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022.
Email: noidungtopplus@gmail.com
Ms Diệu Phi (Quản lý hành trình) – 0333108555
Trung tâm Top Việt Nam – Tổ chức Kỷ lục Việt Nam VietKings
