Chợ Bình Tây được biết đến là một trong những khu chợ sỉ lớn nhất thành phố Hồ Chí Minh và là ngôi chợ lâu đời, sở hữu kiến trúc bắt mắt. Chợ Bình Tây nằm ở quận 6, TPHCM, tọa lạc trong khu vực gọi là Chợ Lớn nên chính bản thân nó cũng thường được gọi với tên không chính thức là Chợ Lớn mới.
Theo tài liệu của Ban Quản lý chợ Bình Tây: “So với chợ Tân Kiểng của người Việt thì chợ Sài Gòn (khu vực Bưu điện Chợ Lớn ngày nay) lớn hơn nên mới có tên gọi là Chợ Lớn. Tuy nhiên, do đời sống ngày càng sung túc, cư dân khắp nơi tìm đến mưu sinh lập nghiệp nên ngôi chợ dần trở nên chật hẹp. Chính quyền tỉnh Chợ Lớn thời đó dự định xây dựng chợ ở nơi mới nhưng chưa tìm được đất. Khi hay tin này, thương gia Quách Đàm đã bỏ tiền ra mua mảnh đất sình lầy rộng trên 25.000 m2 ở thôn Bình Tây và cho san lấp bằng phẳng, hoàn thành chợ mới bằng bê tông cốt thép đem tặng lại cho nhà nước. Có thể nói, đây là ngôi chợ đồ sộ, quy mô hiện đại bậc nhất ở Nam kỳ thời bấy giờ. Để ghi nhớ công lao của Quách Đàm, sau khi ông mất, tượng ông được dựng lên vào năm 1930 trên bệ cao, dưới chân tượng có kỳ lân chầu và rồng phun nước ngay trong khu vực trung tâm của chợ Bình Tây”.
Chợ Lớn Cũ, khu chợ chính của Chợ Lớn trước khi chợ Bình Tây được xây dựng. Vị trí khu chợ này hiện tại là Bưu điện Chợ Lớn.
Năm 1928, thương gia người Hoa Quách Đàm bỏ tiền ra xây dựng chợ Bình Tây thay cho chợ cũ. Người dân Chợ Lớn thường gọi đây là Chợ Lớn Mới. Trong ảnh là chợ Bình Tây trên một bưu thiếp của Pháp, được gọi là “Chợ Lớn Mới” (Cholon Noveau marché).
Toàn cảnh chợ Bình Tây năm 1955 nhìn từ máy bay.
Chợ Bình Tây năm 1966-1967
Quang cảnh tại hàng lang tầng hai của chợ Bình Tây năm 1966.
Chợ Bình Tây được khởi công từ năm 1928 và hoàn thành năm 1930. Để xây dựng nên chợ Bình Tây, ông Quách Đàm đã thuê kỹ sư người Pháp thiết kế theo kỹ thuật phương Tây, nhưng lại mang đậm nét kiến trúc phương Đông.
Tháp giữa vươn cao có bốn mặt đồng hồ, có “lưỡng long chầu châu”, bốn góc có bốn chòi nhỏ, toàn bộ mái chợ lợp bằng ngói âm dương theo kiểu chồng lớp để tạo sự thông thoáng. Riêng mái ở các góc có nét uốn lượn theo kiểu chùa chiền phương Đông. Chính giữa chợ có khoảng sân trời rộng rãi, thoáng mát theo một lối kiến trúc cổ xưa với nhà lồng chợ chính giữa. Khu vực chợ Bình Tây có diện tích khoảng 28.000 m2, trong đó nhà lồng khoảng 8.500 m2.
Cổng chợ có hình một tháp lầu cao, kiến trúc gần giống kiểu cách của một ngôi chùa
Bốn phía của tòa lầu có đồng hồ lớn, trên góc mái và đỉnh tháp có hình rồng đắp nổi.
Mặt trước cổng có bức phù điêu khảm sành màu xanh hình “lưỡng long chầu châu”.
.jpg)
Các hoa văn, hoạ tiết trang trí trên mái chợ
Bốn góc chợ có 4 chòi nhỏ, góc mái uốn lượn theo kiểu chùa chiền phương Đông.
Toàn bộ mái chợ lợp bằng ngói âm dương theo kiểu chồng lớp để tạo sự thông thoáng.
Giữa chợ có khoảng sân trời rộng rãi, nhiều cây xanh.
Chính giữa sân trời là đài thờ ông Quách Đàm, người sáng lập và cũng được coi là vị thần tài của chợ.
Chợ có 12 cổng nhỏ thông ra bốn hướng và một cổng chính trực diện bến xe Chợ Lớn; là cửa ngõ về các tỉnh miền Tây Nam Bộ, thuận lợi cho giao thông, vận chuyển hàng.
Ngay sau khi được đưa vào hoạt động, với lợi thế về giao thông thủy bộ cũng như tay nghề kinh doanh của bà con tiểu thương người Việt và người Hoa, Chợ Lớn Mới nhanh chóng trở thành khu kinh doanh sầm uất, giữ tính chất đầu mối bán buôn khắp Nam kỳ lục tỉnh, trong nước và các nước láng giềng. Sau ngày giải phóng, chính quyền mới tiếp nhận quản lý, sắp xếp cho nhân dân tiếp tục mua bán phục vụ hàng hóa cho cả nước và các nước bạn Lào, Campuchia, Trung Quốc và đổi tên chợ là chợ Bình Tây cho đến ngày nay.
Sau 9 thập niên tồn tại, chợ Bình Tây vẫn là một trong những ngôi chợ lớn của thành phố với khoảng 2.400 quầy sạp được bố trí theo từng khu vực kinh doanh nhằm phát huy thế mạnh của từng ngành hàng.
Dù có sự cạnh tranh khá quyết liệt của các hệ thống siêu thị, trung tâm thương mại hiện đại trong những năm gần đây, chợ vẫn giữ được vị thế của một chợ đầu mối bán buôn lớn.
Gắn bó với Sài Gòn qua biết bao năm tháng thăng trầm, chợ Bình Tây đã trở thành một nét văn hoá không thể thiếu đối với người dân nơi đây. Với lối kiến trúc cổ xưa, bề dày lịch sử cùng sự phong phú của các chủng loại hàng hóa, chợ Bình Tây đang mở ra một hướng phát triển mới, đó là điểm du lịch tham quan, mua sắm, khám phá ẩm thực nhiều tiềm năng cho khách du lịch trong và ngoài nước.
——————————————
Hồng bảo Kỷ lục được hiểu là những công trình Kỷ lục được thực hiện trong một thời gian dài, tích hợp những giá trị về kiến trúc, thẩm mỹ, văn hóa… để hình thành nên cho mai sau những di sản, đồng thời góp phần viết tiếp những câu chuyện mà cha ông đã gây dựng, từ đó góp phần định vị những giá trị địa phương nói riêng và Việt Nam nói chung vươn tầm khu vực và thế giới, góp phần định hình, phát triển hình ảnh du lịch địa phương nói riêng và đất nước nói chung thông qua những công trình biểu tượng.
Hành trình tìm kiếm TOP 100 Hồng bảo Kỷ lục Thế giới tại Việt Nam được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings) giao cho Trung tâm TOP Việt Nam triển khai và đề cử đến Viện Kỷ lục Thế giới (World Mark) với mong muốn góp phần nhận diện, định vị, quảng bá hình ảnh quốc gia – địa phương ra thế giới. Dự án là một hành trình dài hơi và có thể tiếp nối từ thế hệ này sang thế hệ khác trong mục tiêu chung tạo ra những thay đổi về kiến trúc cảnh quan hiện hữu và quan trọng hơn là góp phần tạo nên những giá trị chiều sâu về văn hóa điểm đến hay lịch sử gắn liền với điểm đến.
 Chợ Bình Tây (còn được gọi là Chợ Lớn, Chợ Lớn Mới) với lối kiến trúc cổ, mang đậm phong cách Á Đông, được thành lập trong những năm đầu tiên hình thành vùng đất Sài Gòn xưa. Nơi đây là điểm buôn bán, giao thương quan trọng giữa Tp. Hồ Chí Minh và các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long, cũng như với một số nước trong khu vực như Campuchia, Lào, Thái Lan…){kind=link}