Có thể phục hồi trí nhớ nhờ năng lượng từ (Ảnh: ZUMA Press)
Các nghiên cứu cho thấy có một bộ phận của não cho phép con người lữu trữ một phần thông tin của những sự kiện mà họ thậm chí không chú ý tới.
Nathan Rose, một nhà tâm lý học về thần kinh nhận thức tại Đại học Notre Dame, giải thích các khái niệm thông qua một tình huống tại tiệc cocktail, nơi có một người gặp gỡ và biết tên hai người khác. Tuy nhiên, người này sau đó chỉ tập trung trò chuyện với một trong hai người kia.
“Nhưng bạn không muốn quên người còn lại kia là ai, phòng trường hợp sẽ quay lại nói chuyện với người đó,” ông Rose nói. “Và, thường là, bạn sẽ không quên, bởi bộ não sẽ lưu trữ tên người đó trong trí nhớ ngắn hạn – sẵn sàng để dùng lại khi cần thiết.”
Rose và các đồng nghiệp đã đưa ra thách thức cho nguyên lý trội trong trí nhớ ngắn hạn được đặt ra từ những năm 1950. Nguyên lý này chỉ ra rằng, trí nhớ ngắn hạn yêu cầu các tế bào não có liên hệ với một nội dung cụ thể nào đó, ví dụ như tên người, phải hoạt động liên tục. Nếu mức độ hoạt động giảm xuống, ký ức đó sẽ biến mất mãi mãi.
Hoài nghi với lý thuyết trên, Rose cùng đội ngũ của mình đã tiến hành một số thí nghiệm. Một trong số đó bao gồm việc cho mọi người xem một màn hình trong khi nhóm nghiên cứu theo dõi các hoạt động trong não họ.
“Chúng tôi đưa ra hai nội dung – như một khuôn mặt và một từ,” ông Rose nói, lưu ý rằng những người tham gia đã được nói trước rằng họ phải ghi nhớ cả hai nội dung này.
Các nhà nghiên cứu có thể quan sát thấy mô hình hoạt động riêng biệt của hai nhóm tế bào não – một để theo dõi khuôn mặt, một để theo dõi từ.
Sau đó, họ để người tham gia tập trung vào một nội dung mà họ đã thấy. Khi đó, hoạt động não liên quan tới nội dung kia biến mất.
“Gần như thể nội dung kia đã bị lãng quên,” ông Rose nói.
Tới thời điểm này, nguyên lý cũ vẫn đúng. Tuy nhiên, khi được nhắc nhở, những người tham gia lại có khả năng lấy lại phần ký ức “biến mất” đó, với các tế bào liên quan lại hoạt động trở lại.
Khi Rose và các đồng nghiệp bắn một năng lượng từ xuyên qua não, họ nhận thấy có một sự tái kích hoạt ở phần ký ức về nội dung không được chú ý, đưa nó trở thành nội dung được chú ý.
Tại phòng thí nghiệm, quá trình này được gọi là “hiệu ứng Frankenstein”.
Tuy nhiên, kỹ thuật này chỉ có tác dụng nếu mọi người nghĩ rằng họ sẽ cần nhớ nội dung này để dùng về sau.
Theo ông Rose, kết quả này cho thấy, các tế bào não không cần phải tiếp tục hoạt động để duy trì trí nhớ ngắn hạn. Tuy nhiên, không có nghĩa là những ký ức bị lãng quên có thể ngay lập tức khôi phục nhờ sử dụng kích thích từ – ít nhất là không phải ngày một ngày hai.
Nghiên cứu trên được đăng trên tạp chí Science hôm thứ Sáu.
