Anh Bùi Khánh Dũng, Giám đốc Công ty Musa Pacta và những sản phẩm từ sợi chuối.
Vải từ sợi chuối rất mát, mềm… đáp ứng xu hướng tiêu dùng xanh đang lên ngôi.
Tận dụng phế thải nông nghiệp
Anh Bùi Khánh Dũng (Công ty Musa Pacta) cho biết, trước đây khi chưa có sợi tổng hợp, con người vẫn dùng sợi tự nhiên để làm quần áo, túi, vải, dây dù, võng xếp… và nhiều sản phẩm thiết yếu.
Hiện tại các loại sợi tự nhiên đang có xu hướng quay lại sau hơn 100 năm sợi từ dầu mỏ, nhựa xâm chiếm. Phần vì sợi tự nhiên mặc mát, thoáng, phần nữa là tính năng bảo vệ môi trường.
Loại vải sản xuất từ nhựa như dùng làm khẩu trang dùng một lần, sẽ có hàng triệu tấn thải ra môi trường và phải mất hàng trăm năm mới phân hủy được. Trong khi sợi có nguồn gốc tự nhiên có thể phân hủy trong 1 – 2 năm.
Ở các nước phát triển, sợi tự nhiên được đánh giá rất cao, các sản phẩm vì thế cũng có giá thành cao hơn hẳn. Một phần vì những tiện ích như vải sợi tự nhiên rất mát, mềm, một phần vì xu hướng tiêu dùng xanh đang lên ngôi.
Ví dụ ở Nhật Bản, 1 chiếc áo từ sợi chuối có giá đến 40 triệu đồng, trong khi ở Việt Nam, thân chuối sau khi thu hoạch thường vứt bỏ, hoặc tận dụng cho chăn nuôi. Chưa có nghiên cứu nào đưa sợi chuối thành mặt hàng có giá trị.
Theo anh Dũng, việc tận dụng nguồn thân cây chuối không chỉ có lợi ích về môi trường, mà sợi chuối cũng thực sự có giá trị. Sợi chuối có trọng lượng nhẹ, khả năng hút ẩm tốt, dùng làm vải may quần áo thì dễ tạo phom dáng, ít nếp nhăn.
Do vậy, nhu cầu thị trường sợi chuối trên thế giới đang ngày càng lớn, mức tăng trưởng trung bình mỗi năm từ 30 – 40%. Năm 2019, anh Dũng quyết định thành lập doanh nghiệp đi tiên phong trong lĩnh vực này.
Để tạo ra được sợi chuối thô từ cây chuối phải trải qua 2 giai đoạn chính là xẻ thân cây chuối thành từng thanh nhỏ và tách sợi. Lúc này mỗi công đoạn sẽ cần chế tạo 1 máy để phục vụ cho sản xuất, không thể làm được bằng thủ công.
Sau khi thân chuối được xẻ ra sẽ lấy những bẹ chuối già để tách sợi còn phần non dùng để làm giấy. Máy sẽ dùng lực đập của dao để đánh tan phần thịt của bẹ chuối và giữ lại phần sợi, sau khi đánh xong, kéo ngược lại để lấy sợi ra.
“Thiết bị tách sợi chuối của tôi không sử dụng các lưỡi dao sắc bén mà sử dụng các lưỡi dao có dạng chữ U, với các mép dao được bo tròn, được bố trí cách đều và song song với trục quay của dao.
Với kết cấu này, sợi chuối sẽ được tuốt sạch hơn, bộ dao có độ ổn định, cân bằng tốt nên cũng bền hơn. Lưỡi dao có dạng chữ U có thể dễ dàng được thay thế khi cần”, anh Dũng nói.
Trung bình mỗi giờ, máy tách được khoảng 5 – 6kg sợi chuối. Một ưu điểm khác của thiết bị này là có cấu tạo đơn giản, chiếm diện tích nhỏ nên có thể vận hành trực tiếp ngay tại vườn chuối, giảm chi phí vận chuyển thân chuối.
Biến đồ phế thải thành hàng cao cấp
Máy tách sợi chuối.
Với cơ chế vận hành đơn giản, hiệu quả cao, giá thành lại rẻ hơn gần một nửa so với các máy tương tự nhập từ Trung Quốc, Ấn Độ chiếc máy tuốt sợi chuối do anh Dũng chế tạo đã được nhiều nơi đón nhận.
Hiện nay các xưởng tuốt sợi chuối ở Gia Lâm, Mê Linh, Khai Thái (Hà Nội), Nam Định, Sơn La,… đều sử dụng thiết bị này. Những máy tuốt sợi đầu tiên của Musa Pacta được ứng dụng ở hợp tác xã Khai Thái (Phú Xuyên, Hà Nội) – hợp tác xã đầu tiên về sản xuất sợi chuối ở Việt Nam.
Từ nguồn sợi chuối thu được, dưới bàn tay của những người thợ khéo léo ở Musa Pacta, hàng loạt sản phẩm bàn ghế, giấy, túi xách,… làm từ sợi chuối đã ra đời. Hầu hết các sản phẩm đang được phân phối qua các công ty thương mại để xuất khẩu.
“Về định hướng lâu dài, chúng tôi sẽ nghiên cứu tạo ra những giống chuối đa nhiệm, chẳng hạn giống vừa lấy quả vừa lấy sợi, hoặc giống cho sợi nhiều hơn, chất lượng sợi tốt hơn”, anh Dũng chia sẻ.
Dù kỳ vọng sợi chuối Việt Nam có thể cạnh tranh với sản phẩm tương tự của Ấn Độ và Philippines, nhưng anh Bùi Khánh Dũng cho hay, hiện mọi việc mới đang ở thời điểm bắt đầu.
“Khi bắt tay vào sản xuất, có những đối tác từ Singapore hay Dubai khi liên lạc với chúng tôi thì một trong những câu hỏi của họ là có đúng Việt Nam sản xuất hay không? Chúng tôi phải khẳng định, đây là sợi chuối của Việt Nam và do chúng tôi sản xuất”, anh Dũng nói.
Thiết bị tách sợi chuối của anh Bùi Khánh Dũng đã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ KH&CN) cấp bằng độc quyền giải pháp hữu ích vào tháng 4/2022.
Theo Giáo Dục Thời Đại
