James Murren – tay bạc kì lạ

Đi vào sâu bên trong hội trường bằng đá cẩm thạch của sòng bạc Bellagio ở LasVegas, đi qua những máy đánh bạc đang chạy vù vù và phòng triển lãm tranh trưng bày những tác phẩm nghệ thuật của Renoir, Picasso và Degas, James Murren đang suy nghĩ về chuyến thăm bất thường của mình tới phòng tập thể hình.

CEO của MGM Resorts, tập đoàn kinh doanh sòng bạc lớn nhất ở Mỹ, thường dậy từ rất sớm và tập thể dục đều đặn mỗi sáng. Ông tâm sự: “Thỉnh thoảng, khi có những nhân vật danh tiếng đến đây, chúng tôi phải đóng cửa phòng tập và điều này có thể làm các khách hàng khác không hài lòng. Nhưng một buổi sáng khi tôi bước vào phòng tập, mọi người đều đã ở đó trong những bộ com-lê chỉnh tề. Và tổng thống Mỹ đứng đó trên một cái máy chạy bộ.”

Barack Obama đang ở thị trấn này để chuẩn bị cho một chiến dịch, và Murren sẽ giới thiệu tổng thống trên sân khấu tại Aria, 1 trong 11 khách sạn-sòng bạc của công ty.

Chúng tôi đang có mặt tại văn phòng làm việc của Murren ở Bellagio, điểm đáng chú ý là những bức tường đá vôi kiểu Jerusalem và hái máy đánh bạc kiểu cổ, trong đó có một máy từ thời cấm rượu những năm 1920 vốn nhả ra đồng bạc thay cho tiền giấy.

Người tiền nhiệm của ông, Terry Lanni, đã từng có một kiệt tác của Renoir được lấy từ bộ sưu tập các tác phẩm nghệ thuật của công ty treo trên tường nhưng khi Las Vegas ở vào giữa thời kì khó khăn, nó đã phải ra đi. “Nó bị bán rồi,” Murren thở dài. Giờ thay chỗ đó là một bức tranh hiện đại hơn của Richard Diebenkorn và tấm ảnh của Heather, vợ Murren, cùng hai cậu con trai đang tuổi thiếu niên.

Trong khi điều này có vẻ hơi mâu thuẫn với hình ảnh phô trương vốn được biết đến của Las Vegas, nó lại nói lên rất nhiều về những tương phản vốn có trong con người Murren. Là một đảng viên Đảng Cộng hòa, nhưng ông lại rất ngưỡng mộ tổng thống Obama -“Ông ấy rất, rất thông minh”- và vận động cho thượng nghị sỹ Harry Reid, lãnh đạo khối đa số Đảng Dân chủ ở Thượng viện, đại diện cho bang Nevada, trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kì năm ngoái.

Ông lớn lên trong một gia đình Công giáo La Mã tại Connecticut, học ngành lịch sử nghệ thuật và nghiên cứu đô thị, và hiện đang đứng đầu một tập đoàn kinh doanh sòng bạc ở “kinh đô cờ bạc” của Mỹ.

Ông đã cố gắng để thay đổi Las Vegas từ quá khứ xa hoa bằng cách xây dựng City Center, một tổ hợp lung linh gồm các khách sạn, sòng bạc, cửa hiệu và căn hộ đẹp lộng lẫy được thiết kế bởi Daniel Libeskind và Lord Foster- những kiến trúc sư hàng đầu. Ông tuyên bố: “Tạo nên sự khác biệt cho nơi đây là trách nhiệm của chúng tôi.”

Murren trông trẻ hơn nhiều so với cái tuổi 49 của mình. Ông thường thoáng cau mày một chút khi nói chuyện, như thể đang suy tính một việc gì đó rất quan trọng, nhưng lại rất rạng rỡ khi nói về vợ mình và ông đề cập đến bà liên tục trong suốt cuộc phỏng vấn của chúng tôi.

Ông nói rằng Heather là một trong hai người có ảnh hưởng lớn nhất trong cuộc đời mình, người còn lại là Kirk Kerkorian, cổ đông lớn nhất của MGM Resorts. Giống như Murren, Heather Murren cũng từng là một chuyên viên phân tích ở Phố Wall. Murren làm việc ở Deustche Bank còn Heather cũng là một ngôi sao mới nổi ở Merrill Lynch.

Heather tiếp tục làm việc tại ngân hàng khi Murren chuyển sang làm giám đốc tài chính ở MGM Resorts năm 1998, và cả gia đình đã chuyển đến Las Vegas, đến năm 2002, Heather nghỉ việc tại ngân hàng và đóng vai trò hỗ trợ đắc lực trong sự nghiệp kinh doanh của chồng.

Gần đây, Heather tham gia vào Hội đồng của Ủy ban điều tra khủng hoảng tài chính, được thành lập nhằm nghiên cứu kĩ lưỡng những nguyên nhân của cuộc khủng hoảng tài chính 2008.

Murren đánh giá sự hỗ trợ của Heather là vô cùng giá trị trong “thời kì đen tối” năm 2009, khi công ty gần như sụp đổ. Chi phí hoàn thiện City Center, dự án phát triển bất động sản đầu tư lớn nhất tại Mỹ tại thời điểm thi công, đã lên tới 8,5 tỉ USD và các ngân hàng trước đây cho vay một cách dễ dàng thì giờ cũng đang chật vật tìm cách vượt qua giai đoạn khủng hoảng tài chính.

Cố vấn tài chính của công ty đã khuyên Murren từ bỏ dự án này, hay theo cách nói của ông ta là “cắt bỏ chân tay để cứu bệnh nhân”.

Nhưng 10.000 việc làm ngành xây dựng đang bị đe dọa, đã có 165.000 người nộp đơn xin việc cho 10.000 việc làm sẽ được tạo ra một khi Trung City Center chính thức hoạt động. Do vậy, Murren quả quyết: “Nếu City Center phải đệ đơn xin phá sản thì khả năng MGM phá sản theo trong vòng 12 tháng là rất cao”.

Khi vấn đề còn chưa được giải quyết, áp lực đè nặng khiến Murren thường xuyên mất ngủ. Để giữ cho mình tỉnh táo, ông dắt hai chú chó đi dạo ở một khu vắng vẻ. Vào một ngày, ông đã được trải nghiệm “một phép ẩn dụ tuyệt vời cho cuộc đời tôi tại thời điểm đó”.

Trong cuộc đi dạo, ông dừng lại cho hai chú chó uống nước. “Một chú chó giật chai nước khỏi tay tôi và khi tôi cúi xuống nhặt chai nước thì có một con rắn đuôi chuông lớn đang nhìn thẳng vào tôi. Tôi còn nhớ khi đó tôi đã nghĩ rằng ‘Thôi xong tôi rồi’. Nếu là bạn, bạn sẽ sợ cứng người và không làm gì nổi còn tôi thì lại quay đầu chạy một mạch.”

Đó là một cuộc tẩu thoát may mắn và công ty cũng cần một cuộc tẩu thoát như vậy. Công ty cần sự hỗ trợ của ngân hàng để tài trợ một khoản cam kết bằng tiền mặt cho dự án nhưng chính các ngân hàng còn đang phải cố gắng để bảo vệ mình.

“Chúng tôi đã thuê sẵn hàng rào để đóng cửa khu vực công trường. Đám phóng viên đưa tin truyền hình đã bao quanh hàng rào sẵn sàng đưa tin về vụ phá sản lớn nhất nước Mỹ”. Vào giờ thứ 11, dự án được cứu nguy và City Center đã được khánh thành rầm rộ hồi năm ngoái.

Ngành công nghiệp sòng bạc đã trải qua nhiều thay đổi trong một thập kỉ qua, đặc biệt là sự tăng trưởng của Macao. MGM Resorts sở hữu một nửa sòng bạc ở đó, nhưng Murren cũng thừa nhận như thế còn chậm hơn so với cần thiết để đáp ứng một thị trường đánh bạc mà tới nay đã gấp ba lần quy mô của Las Vegas. “Ở đó có cơ hội hết sức tuyệt vời…chúng tôi không tận dụng tối đa hóa nó nhưng chúng tôi đang cố gắng làm tốt hơn.”

Ông đã tái định vị lại công ty và đẩy mạnh phát triển sang thị trường Trung Quốc, nơi công ty sẽ đầu tư ít nhất 20 khách sạn không có sòng bạc trong 7 năm tới đây.

Nhưng City Center là thành tựu lớn nhất của Murren. Murren đã nhờ Thượng nghị sỹ Reid sử dụng tầm ảnh hưởng của mình để giúp thuyết phục các ngân hàng hỗ trợ cho dự án. “Ông ấy hiểu rằng điều gì đang đe dọa bang Nevada, đặc biệt là về những việc làm có thể bị mất đi.”

Việc nhờ đến sự giúp đỡ của một thượng nghị sỹ kì cựu khiến Murren phải nhận sự công kích từ phía các đảng viên Đảng Cộng hòa, nhưng ông không hề hối hận: Ông giải thích rằng thượng nghị sỹ Reid là người hiểu được vai trò của MGM Resorts ở bang Nevada- đây là công ty sử dụng nhiều lao động nhất của bang.

Cách giải quyết bằng biện pháp chính trị thực dụng của Murren đã khẳng định một thực tế rằng ông đã gây được tiếng vang và trở thành người ủng hộ mạnh mẽ cho bang, đặc biệt là khi đang vật lộn với suy thoái.

Nevada là một trong những bang có tỉ lệ thất nghiệp cao nhất nước Mỹ trong khi các dịch vụ chăm sóc sức khỏe và giáo dục cũng “thiếu hụt trầm trọng”, đặc biệt rõ nét khi so sánh với bang Connecticut quê hương ông, nơi có hệ thống giáo dục “hàng đầu”.

Kinh nghiệm cá nhân của gia đình đã khiến ông chú trọng đặc biệt đến vấn đề chăm sóc sức khỏe. Năm 1990, cha ông đã qua đời ở tuổi 59 do mắc phải một khối u ác tính. Một trong những bác sĩ điều trị cho cha Murren chính là John, anh trai của ông.

Murren tiết lộ “Anh ấy trở thành một trong những bác sỹ chuyên khoa ung thư phổi hàng đầu trong nước và đang quản lý bệnh viện thực hành chữa ung thư tại Đại học Yale. Và chúng tôi đã bàn luận về những gì chúng tôi có thể làm [ở Nevada].”

John cũng có cuộc chiến của riêng mình chống lại căn bênh ung thư đã đến hồi báo động. “Vợ tôi đã nghỉ việc ở Merill Lynch và cùng với anh trai, chúng tôi bắt đầu tuyển dụng các bác sĩ và nhà khoa học từ những trường đại học tốt nhất.” Nhờ vào nguồn đóng góp tư nhân- bao gồm sự hỗ trợ từ ông Kerkorian- Viện ung thư Nevada đã được chính thức hoạt động từ tháng 9 năm 2005.

Murren tâm sự: “Anh trai tôi cũng có mặt tại buổi lễ khánh thành. Anh ấy bị ốm vào đúng ngày sinh nhật mình, nhưng chúng tôi lại chỉ nghĩ đơn giản là anh bị cảm lạnh. Vào ngày lễ tạ ơn, anh được đưa vào bệnh viện cấp cứu và đã qua đời vào tháng 12.”