Tiền giấy biến mất và câu chuyện từ ươm mầm khởi nghiệp ở Thụy Điển

Cách đây 7 năm, hoạt động thanh toán bằng thẻ tín dụng và thẻ ghi nợ đối với những nhà lái buôn, doanh nghiệp nhỏ ở Thụy Điển vẫn hết sức xa vời. Nhưng hiện nay, người dân Thụy Điển đi mua 1 cây kẹo cũng phải dùng thẻ ngân hàng hoặc thanh toán qua điện thoại.

Theo The Guardian, khoảng 900 trong số 1600 ngân hàng chi nhánh của Thụy Điển từ lâu đã không còn giữ tiền mặt hoặc nhận gửi tiền bằng tiền mặt (đặc biệt ở vùng nông thôn) và cũng không duy trì máy ATM. Vòng quay đồng krona Thụy Điển đã giảm từ khoảng 106 tỷ năm 2009 xuống còn 80 tỷ trong năm 2015.

Cùng với những chủ trương và chính sách của chính phủ, một làn sóng startup đã nổi lên ở Thụy Điển. Hiện tượng này đã làm thay đổi hoàn toàn thói quen của người tiêu dùng. Tiền giấy đã không còn là hình thức trao đổi phổ biến mà thay vào đó, người dân sử dụng thẻ hoặc thanh toán qua điện thoại.

Thành lập vào năm 2010, iZettle đã được ra đời nhằm nhiệm vụ cung cấp đầu đọc thẻ gắn trực tiếp vào điện thoại hoặc máy tính bảng giúp các thương nhân thanh toán dễ dàng hơn. Với tuổi đời chưa đến 10 năm, iZettle không chỉ là 1 trong những doanh nghiệp Thụy Điển có tốc độ tăng trưởng nhanh nhất Bắc Âu, mà còn nằm trong top 25 doanh nghiệp trong rổ FT 1000.

Và đó mới chỉ là 1 trường hợp điển hình ở Stockholm trong những năm gần đây. Paris, Rome hay London có thể là những địa điểm bỏ túi của nhiều khách du lịch, nhưng Stockholm mới chính là tụ điểm hấp dẫn nhất của những nhà sáng lập startup ở châu Âu.

Theo báo cáo của công ty đầu tư mạo hiểm Atomico, Stockholm (thủ đô của Thụy Điển) có số lượng startup tỷ đô nhiều thứ hai trên thế giới chỉ đứng sau Silicon Valley.

Spotify – dịch vụ nghe nhạc trực tuyến hàng đầu thế giới, Mojang (nhà phát triển game Minecraft) hay King Digital Entertainment (nhà phát triển game Candy Crush Saga) đều được thành lập tại Stockholm.

Nhiều doanh nhân ngày nay cho rằng thành công của Thụy Điển chính là nhờ cải cách máy tính cá nhân mà quốc gia này đã thực hiện trong những năm 90s bằng cách cho phép người dân mua máy tính với giá rẻ. Sự thay đổi này kết hợp với tiêu chuẩn đòi hỏi đường truyền internet khá nhanh ở châu Âu đã biến dân Thụy Điển trở thành những người tiêu dùng thông thạo về kỹ thuật số, cũng như sản sinh ra một đội quân chuyên gia, doanh nhân và kỹ sư công nghệ thông tin tại đây.

"Chính những điều đó đã tạo nên nền tảng vững chắc cho những thành quả mà chúng ta được chứng kiến ngày nay", Jacob de Geer – sáng lập viên iZettle chia sẻ.

Trustly cũng là một doanh nghiệp nhỏ khác của Thụy Điển (nằm trong top 500 hàng đầu châu Âu) hoạt động trong lĩnh vực thanh toán trực tuyến. Tốc độ tăng trưởng trung bình hàng năm của Trustly trong giai đoạn từ năm 2012-2015 đã đạt hơn 80%. Hiện nay, doanh nghiệp này đang xử lý khoảng 4 tỷ Euro giá trị thanh toán trực tuyến trong một năm tại 29 quốc gia châu Âu.

Oscar Berglund – giám đốc điều hành của Trustly cho biết Stockholm thu được lợi ích từ việc một số công ty công nghệ lớn tuổi như Skype đóng trụ sở tại đây. "Những nhà đầu tư của những công ty lớn tuổi này đang bỏ tiền vào những công ty mới. Tại đây có một hệ sinh thái thực thụ".

Với những cái tên nổi tiếng như Trustly, iZettle, Klarna hay FEO Media, G5 Games, Stockholm đã thực sự trở thành quê hương của những công ty fintech (cung cấp công nghệ về dịch vụ tài chính) và phát triển game ở châu Âu.

Sự hiện diện của những tên tuổi lão làng như Spotify và Skype cũng góp phần làm rạng danh Stockholm. Không những thế, "nó đã mang lại vốn đầu tư mạo hiểm cho Thụy Điển theo cách bạn không thể tìm thấy 10 năm trước đây", sáng lập viên iZettle chia sẻ.

Tuy nhiên, nhiều doanh nhân đang lo lắng liệu Stockholm có thể giữ được vị trí đứng đầu của nó trên bảng xếp hạng hay không. Họ đắn đo về mọi thứ từ nhà ở đến quyền sở hữu cổ phiếu. Năm ngoái, các đồng sáng lập của Spotify đã viết một bức thư cảnh báo rằng họ có thể sẽ quay lưng lại với Thụy Điển nếu những vấn đề chính không được giải quyết. Vấn đề hàng đầu trong danh sách khó khăn này là việc tìm kiếm bất động sản cho thuê tại Stockholm. Sáng lập viên Trustly cho biết nhiều nhân viên của công ty ông đã không thể tìm được một nơi để ở.

"Tôi không nghĩ rằng các chính khách Thụy Điển hiểu được những thách thức dài hạn mà họ đang phải chống lại là gì. Họ đang cố gắng bảo vệ một mô hình xã hội mà chúng ta đã sống 100 năm qua. Nó đang thay đổi và sẽ là một sự thay đổi đau đớn", sáng lập viên iZettle chia sẻ. Ông cũng chỉ ra một vài tấm gương điển hình ở châu Âu đang cố gắng thu hút các doanh nghiệp với mức thuế thấp hơn và quyền sở hữu cổ phiếu hấp dẫn hơn.