Miếu Phù Châu nằm trên cù lao có diện tích khoảng 2.000m2, giữa dòng sông Vàm Thuật, một bên là quận Gò Vấp, bên kia quận 12. Ngôi miếu ước chừng có tuổi đời trên dưới 300 năm, tuy nhiên được xây dựng vào thời điểm nào thì không ai biết rõ. Nhiều người nói rằng, ngôi miễu cổ đầy kỳ lạ giữa lòng Vàm Thuật (xưa là sông Bến Cát) “cầu gì được nấy”. Bởi vậy mà nơi đây trước năm 1975 là nơi hành hương nổi tiếng của người Sài Gòn. Sau đó, ngôi miễu cổ gần như bỏ hoang. Đến năm 1992, miễu mới được tôn tạo.
Trong Gia Định xưa và nay, Huỳnh Minh có nhắc: “Tương truyền cách nay mười mấy năm về trước, trên sông Bến Cát trước ngôi miếu thường có cặp cá bông to lớn nổi lờ đờ trên mặt nước, mọi người trông thấy cho đó là cặp cá thần của bà cậu, đồng bào quanh vùng không ai dám đả động gì cả, mỗi lần nổi lên như vậy là trong làng có chuyện lục đục không an, hoặc ra điều cho người chết đuối dưới sông”.
Truyền thuyết kể lại, vào thế kỷ XVIII, Miễu Nổi chỉ là ngôi miếu nhỏ được làm bằng tre và lá dừa, do các nhà buôn bán giao thương cùng các cụ trong làng dựng nên. Nơi đây thờ Ngũ Hành, Long Mẫu để cầu mong được thượng lộ bình an những ngày chênh vênh sông nước. Có thể nói rằng, Phù Châu miễu là một trong những đặc trưng của đời sống Nam Bộ, thể hiện tín ngưỡng thờ bà Thủy. Mà trong đó gắn liền với tục thờ Ngũ hành nương nương (bà Kim, bà Mộc, bà Thủy, bà Thổ, bà Hỏa). Điều này càng rõ rệt hơn khi Ngũ bà được nhà Nguyễn chính thức công nhận và sắc phong vào năm 1911 (Đức Thánh Nương, Trứ Phong Dực Bảo Trung Hưng Thượng Đẳng Thần). Năm bà Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ từ đó trở thành: Thủy Đức Thánh Phi, Hỏa Đức Thánh Phi, Mộc Đức Thánh Phi, Kim Đức Thánh Phi, Thổ Đức Thánh Phi.
Phương tiện duy nhất có thể đưa khách viếng thăm đến ngôi miếu là một chuyến đò. Khi đò cập bến, âm thanh duy nhất có thể nghe được ở nơi tĩnh mịch này là tiếng sóng, tiếng động cơ thuyền và tiếng máy bay liệng trên bầu trời.
Sau hơn 300 năm tồn tại, ngôi miếu đã trải qua nhiều sự thay đổi song hành với những thăng trầm lịch sử của Việt Nam. Tới đầu những năm 1960, công trình này là chốn dừng chân được nhiều người hành hương và đạo hữu tìm đến. Đến thời kỳ chiến tranh với Mỹ, ngôi miếu trở thành chốn ẩn náu cho quân bộ đội đặc công hoạt động, công trình vì thế mà chịu nhiều tổn thất đến khi thời chiến kết thúc.
Miếu Phù Châu có kiến trúc đặc sắc mang đậm nét văn hóa Việt – Hoa, gồm ba toà nhà nối liền nhau bởi hai sân. Mái được lợp ngói âm dương tráng men xanh ngọc, bên trên nhìn xuống, bên ngoài nhìn vào tràn ngập hình rồng.Trên nóc các tòa miếu và cổng chính là tượng rồng chầu theo thế lưỡng long tranh châu, rồng chầu tháp Cửu phẩm, rồng chầu cuốn thư… Sảnh miếu cũng có hai con rồng lớn được đắp sứ, theo thế “lưỡng long hí thuỷ”.
Ngay cổng chính vào miếu là tượng rồng chầu theo thế “lưỡng long tranh châu”.
Sảnh miếu cũng có hai con rồng lớn được đắp sứ, theo thế “lưỡng long hí thuỷ”.
Trong miếu rất nhiều phù điêu hình rồng, theo như ước tính, có đến trên dưới 100 con rồng lớn, nhỏ, được ốp bằng các loại mảnh sứ nhiều màu sắc bắt mắt. Ngoài ra, hình tượng Long, Ly, Quy, Phụng và các họa tiết hoa cúc dây, lá nho, sông nước… cũng được thiết kế tỉ mỉ, trang trí tinh xảo, sống động trên nhiều kết cấu của miếu Nổi.
Miếu nổi được những lái buôn trong vùng dựng lên thờ phụng, cầu mong mua bán thuận lợi, đi thuyền bình an. Sau này, miếu được trùng tu bởi một người gốc Hoa, và có thờ thêm các vị như Phật Di lặc, Quan Âm, Thập Bát La Hán…Vào các dịp đại lễ lớn như các ngày rằm tháng Giêng, rằm tháng 7 hoặc rằm tháng 2, miếu Nổi sẽ tổ chức rất nhiều hoạt động mang văn hóa truyền thống đặc trưng của miếu.
Với tuổi đời 3 thế kỷ, Phù Châu Miếu đã chứng kiến biết bao thăng trầm của lịch sử hình thành vùng đất Sài Gòn – Gia Định và quá trình phát triển của TP.HCM. Tại khuôn viên với nhiều mảng xanh và một cây si cổ thụ hơn trăm năm của miếu, du khách chỉ có thể nghe được tiếng tàu chạy trên sông, tiếng nước vỗ vào bờ đá, thưởng thức cảm giác thư thái quên đi sự mệt mỏi, xô bồ của cuộc sống thường ngày.
Năm 2010, Phù Châu Miếu được công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Thành phố và hiện là một trong số ít những ngôi miếu còn giữ được nét hoang sơ của Sài Gòn xưa.
——————————————
Hồng bảo Kỷ lục được hiểu là những công trình Kỷ lục được thực hiện trong một thời gian dài, tích hợp những giá trị về kiến trúc, thẩm mỹ, văn hóa… để hình thành nên cho mai sau những di sản, đồng thời góp phần viết tiếp những câu chuyện mà cha ông đã gây dựng, từ đó góp phần định vị những giá trị địa phương nói riêng và Việt Nam nói chung vươn tầm khu vực và thế giới, góp phần định hình, phát triển hình ảnh du lịch địa phương nói riêng và đất nước nói chung thông qua những công trình biểu tượng.
Hành trình tìm kiếm TOP 100 Hồng bảo Kỷ lục Thế giới tại Việt Nam được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam (VietKings) giao cho Trung tâm TOP Việt Nam triển khai và đề cử đến Viện Kỷ lục Thế giới (World Mark) với mong muốn góp phần nhận diện, định vị, quảng bá hình ảnh quốc gia – địa phương ra thế giới. Dự án là một hành trình dài hơi và có thể tiếp nối từ thế hệ này sang thế hệ khác trong mục tiêu chung tạo ra những thay đổi về kiến trúc cảnh quan hiện hữu và quan trọng hơn là góp phần tạo nên những giá trị chiều sâu về văn hóa điểm đến hay lịch sử gắn liền với điểm đến.
Diệu Phi – VietKings (tổng hợp và biên tập, ảnh Internet)
 Tọa lạc trên một cồn đất nhỏ trên sông Vàm Thuật ở quận Gò Vấp, miếu Phù Châu, hay còn được gọi bằng cái tên thân thương “Miếu Nổi,” đã mở cửa chào đón các đạo hữu trong hơn ba thế kỷ.){kind=link}