Nghiên cứu mới được thực hiện bởi các nhà sinh vật học từ Argentina, Mỹ và Brazil tập trung tìm hiểu cách một loài chim dạng sẻ ở Nam Mỹ – có tên khoa học là Iberá capuchin – phát sinh trong vương quốc động vật.
Iberá capuchin là trường hợp tiến hóa rất đặc biệt. Bằng cách so sánh loài chim này với một họ hàng gần của nó là Cinnamon capuchin trong chi Sporophila, các nhà nghiên cứu nhận thấy rằng sự kết hợp di truyền của các biến thể hiện có, chứ không phải do đột biến ngẫu nhiên, đã dẫn đến hình thành loài mới.
Đây là một trong chỉ hai ví dụ được biết đến trên toàn thế giới đi trên con đường tiến hóa này, thách thức những giả thiết điển hình về cách một loài mới hình thành.
Nghiên cứu công bố trên tạp chí Science cho thấy Iberá capuchin và Cinnamon capuchin có bộ gene rất giống nhau và đều có khả năng hình thành giống lai, nhưng chúng hiếm khi giao phối với nhau và có hành vi tách biệt dù chia sẻ môi trường sống. Khi tìm bạn tình, các cá thể của hai loài có thể phân biệt đâu là đồng loại của mình nhờ bộ lông và giọng hót của chim trống.
Thông thường, loài mới được hình thành do một số cá thể của quần thể bị cô lập hoặc ngăn cách với phần còn lại bởi sông, núi hoặc một số loại rào cản vật lý. Trong trường hợp của Iberá capuchin, rào cản này không tồn tại.
"Mô hình tiến hóa cổ điển và phổ biến nhất đối với một loài mới là sự tích tụ các đột biến gene khi những loài đó bị ngăn cách bởi một rào cản địa lý trong thời gian dài, thường là hàng triệu năm. Nhưng với Iberá, chúng tôi nhận thấy xáo trộn gene xảy ra nhanh hơn nhiều, và không có sự cách ly về địa lý. Đây là con đường tiến hóa mà chúng ta chưa từng thấy ở chim", đồng tác giả Irby Lovette, Giám đốc của Chương trình Sinh học Tiến hóa Toàn diện tại Phòng thí nghiệm Nghiên cứu Chim của Đại học Cornell, nhấn mạnh.
Trước đây, chỉ có một loài có kiểu tiến hóa giống Iberá capuchin được biết đến là cá hoàng đế hồ Victoria.
Chi Sporophila bao gồm các loài chim biết hót mới phát triển gần đây, được tìm thấy trên khắp Nam Mỹ. Chúng phân nhánh nhanh chóng với nhiều loài đang trong giai đoạn tiến hóa ban đầu.
Iberá capuchin là thành viên mới nhất của chi này và mới chỉ được mô tả trong các tài liệu khoa học từ năm 2016. Chúng được quan sát thấy ở các vùng đồng cỏ xa xôi và đất ngập nước thuộc Vườn quốc gia Iberá ở miền bắc Argentina.
Nguồn: https://vnexpress.net/loai-chim-thach-thuc-gia-thiet-tien-hoa-4257986.html
