Vì mong muốn mang đến cho những học sinh tại xóm Nhạp (xã Đồng Ruộng, huyện Đà Bắc, Hòa Bình) môi trường học tập tốt hơn, một nhóm SV trường ĐH kiến trúc Hà Nội đã nảy ra ý tưởng trường học thân thiện.
"Nhiều lần đọc báo, nhóm thật sự trào nước mắt khi thấy học sinh của một xóm nhỏ ở vùng cao tỉnh Hòa Bình vẫn phải sống trong những trường học tạm bợ. Bữa ăn của các em học sinh chỉ có cơm và muối trắng. Vậy mà nhiều em vẫn miệt mài trường, không bỏ dở việc học. Ý chí kiên cường trong vô vàn khó khăn đó là thôi thúc nhóm thực hiện một dự án trường học thân thiện, mang yêu thương đến với những trẻ em vùng cao", một bạn trong nhóm chia sẻ.
Nguyễn Quốc Tuấn, giới thiệu dự án Trường học thân thiện tại cuộc thi Holcim Prize. Ảnh: Hà Thế An.
Qúa trình tìm hiểu các phương pháp xây dựng, nhóm nhận thấy ở các quốc gia Châu Phi kinh tế còn chưa phát triển, họ đã biết sử dụng những vật liệu như tre, đất làm nhà. Thực tế đó đặt ra cho những kiến trúc sư tương lai suy nghĩ với những vật liệu có sẵn như vậy, tại sao chúng ta lại không áp dụng phương pháp xây dựng đó ở Việt Nam.
Nghĩ là làm, nhóm nghiên cứu đã có những trải nghiệm không thể nào quên với quãng đường từ Hà Nội lên vùng đất nghèo khó tại xóm Nhạp, Hòa Bình để khảo sát. Vượt quãng đường hơn 60km đường bộ và gần nửa giờ đi bằng đường sông, nhóm đã đặt chân đến trường học khó khăn ở xóm Nhạp.
Các thầy cô giáo ở trường học thấy những người khách lạ lầm tưởng là nhà báo đến tác nghiệp. Nhiều thầy cô cho hay "Đã có rất nhiều phóng viên các tờ báo đã về đây và viết về sự khó khăn chồng chất mà cô trò ở đây gặp phải. Thế nhưng nhiều năm trôi qua, nhà trường vẫn chưa nhận được một sự hỗ trợ giúp đỡ nào".
“Những lời tâm sự chân thành đó càng làm nhóm quyết tâm thực hiện bằng được dự án và tìm kiếm đơn vị tài trợ về kinh phí để hiện thực hóa ước mơ của những giáo viên, học sinh tại xóm Nhạp” – Nguyễn Quốc Tuấn, trưởng nhóm bày tỏ.
Trường học thân thiện tạo ra không gian vui chơi, học tập theo ba tiêu chí: thân thiện, năng động, kinh tế, đáp ứng đủ các nhu cầu phát triển cho trẻ em.
Ý tưởng của nhóm SV ĐH kiến trúc là xây dựng trường học thân thiện trên diện tích khuôn viên trường là 400 mét vuông, bao gồm 2 phòng học, 2 phòng nội trú cho học sinh, 1 phòng cho giáo viên, bếp, sân chơi, vườn rau, chuồng gà, nhà vệ sinh.
Trường học được sử dụng những vật liệu có sẵn tại địa phương như đất, tre, nứa. Nhóm đã tận dụng các yếu tố thiên nhiên như nước, gió để điều hòa không khí.
Cụ thể tường nhà sẽ làm từ đất theo phương pháp của người Hà Nhì. Tường đất kết hợp xi măng đảm bảo khô ráo khi trời mưa và mát mẻ khi trời nắng. Mái nhà làm từ tấm lợp sinh thái Onduline được chế tạo từ sợi hữu cơ tổng hợp Xenluloze và nhựa Bitum. Tấm lợp có độ bền cao, không độc hại, chịu được lực lớn khi trời mưa bão, chống nóng, chống ồn, cách âm cách nhiệt cực tốt.
“Những vật liệu làm nhà đều có sẵn nên khi hư hỏng rất thuận tiện, dễ dàng cho việc sửa chữa, thay thế” – Nguyễn Thị Huyền Trang, thành viên nhóm kể.
Dự án giành giải đặc biệt sẽ được hỗ trợ 200 triệu đồng thực hiện thực tế. Ảnh: Hà Thế An.
Không gian các phòng học và phòng sinh hoạt sẽ được làm mát bằng hơi nước. Nguồn nước sinh hoạt là nguồn nước mưa và nước dẫn từ trên núi xuống. Nước mưa chảy từ trên mái được dẫn xuống bể chưa để phục vụ sinh hoạt và tưới tiêu nông nghiệp.
Để tạo ra không gian vui chơi cho học sinh với những sản phẩm hoàn toàn từ nhiên nhiên, nhóm đã tận dụng các vật liệu như lốp xe, tre nứa, xô nhựa để làm đồ chơi. “Với những vật liệu có sẵn này sẽ tiết kiệm rất nhiều chi phí mà các em học sinh vẫn có những đồ chơi bổ ích. Không những thế, khi chơi những đồ chơi từ vật liệu tái chế sẽ giáo dục các em yêu thiên nhiên, bảo vệ môi trường hơn” – Nguyễn Đức Trọng, thành viên nhóm chia sẻ.
Ngoài ra, mỗi học sinh khi học tại trường được vận động đóng góp những dụng cụ, hạt giống, gia cầm, cây trồng phục vụ cho việc làm “nông trại”. Phụ huynh, học sinh, giáo viên sẽ trực tiếp chăm sóc với sự hỗ trợ kỹ thuật nuôi trồng từ cán bộ địa phương.
Với những lợi ích thiết thực từ công trình mang lại, nhóm đã vinh dự giành giải Đặc biệt cuộc thi Holcim Prize năm 2016. Nhóm sẽ được cung cấp kinh phí 200 triệu đồng thực hiện dự án.
