Christopher Ely luôn giữ một triết lý trong công việc của đời mình. “Ở một mức độ nào đó, bạn nên giữ cho mình vô hình”, trong bộ trang phục màu xanh hải quân có sọc nhỏ và đi đôi giày đánh bóng, ông giải thích cặn kẽ.
“Bạn tồn tại, dĩ nhiên là vậy, nhưng bạn không được tồn tại đâu”. Đừng nhầm với lý thuyết cao siêu nào, Ely chỉ đang miêu tả bí quyết của nghề giúp việc.
Là một trong những người giúp việc nổi tiếng nhất ở New York, ông luôn yêu thích sự nghiệp “lừng lẫy” này, bắt đầu từ một người hầu tại Cung điện Buckingam và sau đó chuyển sang làm giúp việc và quản lý địa sản cho góa phụ quyền năng và bác ái Brooke Astor. Nhưng Ely, 48 tuổi, không hề muốn sử dụng từ “người hầu” hay “giúp việc”, bởi theo ông chúng “có nghĩa quá rộng”.
Đây là một trong nhiều mẹo mà Ely đang chuẩn bị để truyền cho thế hệ người giúp việc, quản gia, tài xế, cô dạy trẻ (ở tại gia đình), bác sĩ tại gia, trợ lý riêng, người giặt là, và các đầu bếp riêng… tiếp theo. Tuần này, ông và Viện Ẩm thực Pháp (FCI) của Manhattan giới thiệu một chương trình nghiên cứu quản lý địa sản.
Mệt mỏi khi phải nghe người khác nói với mình, “chúng tôi không thể tìm được người giúp việc tốt”, Ely nói, ông đã sẵn sàng thổi bùng lại ngành dịch vụ giúp việc với một chương trình giảng dạy kết hợp giữa các tiêu chuẩn truyền thống – hiệu quả, đứng đắn, và cẩn thận – với những gì mà viện này gọi là “kỹ năng tạm tời cần thiết để quản lý nhà ở trong cuộc sống hiện đại”.
Ely và Dorothy Cann Hamilton – sáng lập viên kiêm giám đốc Viện Ẩm thực Pháp – đã từng mở các khóa học dạy giặt là, vệ sinh nhà cửa, và thực hành làm một đầu bếp riêng” – mỗi khóa 25 giờ với giá 1.750 USD/khóa – bên cạnh khóa dạy nấu ăn căn bản kéo dài 30 giờ và học phí 1.995 USD. Ely tin rằng ông có thể cung cấp kiến thức và nâng cao khả năng làm việc của học viên nhờ hiểu biết và sự thông thạo của ông về những việc như là hơi, gấp khăn, chuẩn bị món bánh mì nướng hải sản, và cả nguyên lý giúp việc quan trọng nhất: sự vô hình.
“Không được phép giống như một bồi bàn trong nhà hàng cứ chốc chốc lại làm khách khó chịu”, ông nhấn mạnh. Và cuối cùng, FCI đang lên kế hoạch cho một chương trình gồm 12 khóa học.
FCI hy vọng sẽ có đông đảo học viên tham gia. Sau những gián đoạn mới đây, ngành giúp việc tại Mỹ lại bắt đầu sôi nổi trở lại.
“Thật không thể tin được”, Keith Greenhouse, CEO của Pavillion Agency, trung tâm môi giới việc làm tại New York, thốt lên. Quý 1 năm 2011, Pavillion nhận được 487 đơn yêu cầu tìm người làm, so với 284 cùng kỳ năm 2009. Theo thông tin từ trung tâm, một gia đình trẻ đang tìm kiếm người “vừa có thể hỗ trợ việc kinh doanh của chồng, vừa giúp việc nhà cho vợ” và “đáp ứng được nhu cầu của gia đình lúc cần thiết”.
“Một gia đình khó tính ở Park Avenue” muốn tuyển một đầu bếp biết cách làm sạch đồ dùng bằng bạc. CEO của một hãng thời trang nổi tiếng cần một “người quản gia được đào tạo bài bản” để thay bà vú nuôi hiện tại.
Theo Ely, một người giúp việc giỏi có thể đòi mức lương khoảng 80.000 USD mỗi năm (cao gần gấp đôi thu nhập bình quân đầu người khoảng 43.000 USD tại Mỹ năm 2010 – người dịch).
Sự nổi lên của các nhà giàu đã dẫn tới sự hồi sinh của ngành này. “Khi chúng tôi đạt được những thắng lợi trong mùa hè năm ngoái, đó là lúc nền kinh tế bất ngờ thay đổi thực sự. Và vì thế đến lúc chúng tôi bước vào tháng 9 năm ngoái, số đơn yêu cầu môi giới việc làm đã tăng vượt mong đợi”, Charles MacPherson, nhà sáng lập Charles MacPherson Associates, một công ty đào tạo và cung ứng người giúp việc có trụ sở chính ở Toronto, Canada, chia sẻ.
Nhưng MacPherson không phải là người duy nhất biết ơn những nhà giàu không quên rằng họ giàu có đến thế nào. “Từ tháng 9/2008 cho tới tháng 1, hay thậm chí tháng 2/2009, tôi vẫn không nghĩ là tôi sẽ thu xếp được một việc làm nào”, Mary Louise Starkey, chủ tịch Viện Quản lý Việc nhà Starkey (Institute for Household Management) tại Denver, nói. Thu nhập của bà Starkey, hay còn được người trong Viện gọi là First Lady of Service, trong quý 1/2011 đã tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái.
Điều này đáng nói hơn nếu nhìn vào những sự kiện xảy ra gần đây đối với Starkey. Năm 2007, First Lady of Service là chủ đề của một loạt câu chuyện trên tờ báo Westword của Denver nói rằng bà bị cáo buộc ẩu đả với một cựu học viên. Sau đó, các cáo buộc đối với bà đã được xóa bỏ. Cuối cùng, First Lady nói, mọi chuyện không ảnh hưởng tới niềm tin mà khách hàng dành cho tôi.
Tuy nhiên, tất cả những tăng trưởng gần đây cũng không khỏi khiến Ely lo ngại về tương lai của ngành này. “Hãy nhìn vào một số người ở phố Wall. Cuộc sống của họ đang bắt đầu phong phú hơn. Và điều nhiều người trong số họ có xu hướng làm là tìm kiếm một người giúp việc có thể chăm sóc người khác ở trong nhà”.
Ông giải thích, người giúp việc đôi khi lại xuất thân là một nhân viên trực cửa. “Vì thế họ làm việc này, và sau đó lại chuyển sang việc khác. Sau đó có thể họ tự nâng cấp, hay họ muốn ai đó làm thay vào cuối tuần. Nhưng thực tế họ không phải là kiểu người giúp việc toàn thời gian có trình độ tốt”.
Khiếm khuyết này cũng là mối quan tâm của Cann Hamilton. “Một trong những điều thú vị nhất là những người ở phố Wall luôn nghĩ về tài sản. Tuy nhiên, họ có thể sẽ chỉ ngồi đó và nói: ‘Đúng, tôi có một quản gia. Tôi chẳng bận tâm nếu cô ấy làm rách tấm rèm hay đánh hỏng tấm trải giường nhà tôi’. Nhưng Liệu như thế có phải là khôn ngoan trong chuyện nhỏ, mà dại dột trong chuyện lớn hay không?”, bà tự hỏi.
Ely cũng nghĩ như vậy. Đứng trong trụ sở của FCI, chiếc áo sơ mi của ông được giặt hoàn hảo – ông thích loại bột giăt giặt Borax và OxiClean và chất rửa chén để giặt cổ áo và tay áo. Theo đề cương bài giảng, khóa dạy giặt là của Ely sẽ dạy “cách bảo vệ các cúc áo và các phụ kiện trang trí không bị hỏng hoặc mòn” và “làm sạch quần áo mà không cần giặt”. Khóa học sẽ chỉ cho học viên “những cách làm cơ bản và hiện đại nhất” và “nguyên tắc nhỏ của việc giặt tay”, và “những nguyên tắc cơ bản khi lau khô sàn và gấp các loại quần áo dễ nhàu”.
Những mẹo này giúp cho học viên tốt nghiệp của Ely tìm được việc làm trong bổi cảnh mới, nơi như MacPherson chỉ ra, “người giàu chỉ muốn sống cho ra người giàu”.
Ely cũng tin các công ty cung ứng người giúp việc có thể gửi bộ phận nhân viên hiện tại đến Estate Management Studies để đào tạo. Ông hiểu nhu cầu tìm người giúp việc hoàn hảo đang rất lớn. Ông nói: “Bạn muốn họ làm nhiều hơn nữa. Bạn muốn họ làm tốt hơn nữa. Tôi sẽ bảo họ đến với tôi tại Astor’s, và khi đó tôi sẽ chỉ cho họ biết cách làm mọi việc ra sao”.
Đình Ngân
Theo Business Week/ VEF