Nhà máy khử muối Sorek của Israel mới được xây dựng
Cùng với giải pháp cho nạn hạn hán kỷ lục hơn 900 năm qua, các nhà khoa học Israel còn muốn biến giấc mơ hàn gắn Trung Đông thành hiện thực qua con đường “ngoại giao nước” nhờ công nghệ khử muối nhằm mang lại nguồn nước ngọt, hòa bình cho người dân.
Giải pháp cho khủng hoảng nước
Kể từ đầu những năm 2000, Israel đã và đang đứng bên bờ vực của thảm họa hạn hán và thiếu nước kéo dài trầm trọng nhất trong lịch sử của nước này. Hạn hán bao trùm vùng Lưỡi liềm (Fertile Crescent) với đất đai phì nhiêu của vùng Trung Đông trải dài từ phía Đông Địa Trung Hải tới vùng Vịnh Ba Tư, nơi khai phá nền văn minh cổ đại Lưỡng Hà.
Tỷ lệ này cao hơn rất nhiều các quốc gia khác trên thế giới,ví dụ Tây Ban Nha cũng chỉ đạt 19% là cao nhất. Tuy nhiên, Israel vẫn thiếu khoảng 500 triệu m3 nước ngọt mỗi năm, do các nguồn nước tự nhiên chỉ đáp ứng khoảng 1,4 tỷ m3. Do đó, các nhà khoa học nước này rất nỗ lực trong việc phát triển công nghệ tìm ra nguồn nước ngọt mới, trong đó nổi bật nhất là công nghệ khử muối, biến nước biển thành nước ngọt.
Edo Bar-Zeev, một chuyên gia về chống tắc nghẽn sinh học (biofouling) đã cùng các đồng nghiệp tại Viện nghiên cứu Nước Zuckerberg của Israel đã phát triển thành công một hệ thống không dùng hóa chất để khử nước biển thành nước ngọt.
Thông thường, quy trình lọc nước biển sẽ dùng máy bơm bơm nước mặn qua các màng lọc với vô số các lỗ nhỏ chỉ cho phép phân tử nước đi qua và ngăn phân tử muối ở lại. Nhưng có rất nhiều vi sinh vật trong nước biển sẽ xâm nhập vào và làm bí các lỗ lọc nước, do đó các nhà khoa học đã phải sử dụng hóa chất để “giải thoát” các lỗ lọc này.
Điều này rất tốn kém và hiệu quả không cao như mong đợi. Còn hệ thống lọc của Bar-Zeev thì sử dụng đá nham thạch xốp hút các vi sinh vật lại trước khi chúng tiếp xúc với màng lọc. Đó là một trong những thành công trong công nghệ khử muối biển của Israel, đáp ứng được 55% nhu cầu sử dụng nước ngọt của quốc gia này.
Con đường “ngoại giao nước”
“Trung Đông đang khô hạn và hiện chỉ có Israel chúng tôi không gặp phải thực trạng này”, Osnat Gillor, giáo sư ngành tái chế nước thải thành nước tưới tiêu của Viện nghiên cứu nước Zuckerberg cho biết. Còn chuyên gia Bar-Zeev nhận định, trong tương lai, Trung Đông có thể nổi lên xung đột về nguồn nước và khủng hoảng này có thể sẽ “xé nát Trung Đông”.
Tuy nhiên, ông Bar-Zeev lại cho rằng, chính công nghệ khử muối của ông và các cộng sự sẽ giúp đỡ được người dân của các quốc gia láng giềng trong khu vực, giúp những “kẻ thù cũ” xích lại gần nhau hơn trong tình đoàn kết, cùng chia sẻ. “Tôi tin rằng, nguồn nước ngọt sẽ là một chiếc cầu nối, thông qua các hoạt động hợp tác, và một trong những hợp tác liên doanh đó là xây dựng nhà máy khử muối”, Bar-Zeev nói.
Ngoài ra, chuyên gia Bar-Zeev còn chia sẻ, ông có kế hoạch tổ chức hội nghị về chia sẻ nguồn nước “Nước không có giới hạn” vào năm 2018, quy tụ các nhà khoa học trong vùng như Ai Cập, Thổ Nhĩ Kỳ, Jordan, Israel, khu Bờ Tây và Dải Gaza nhằm tìm hướng đi chung trên con đường tìm nguồn nước ngọt cho cả vùng Trung Đông, thậm chí có thể xa hơn là các quốc gia nghèo ở châu Phi cũng luôn phải hứng chịu những đợt hạn hán kéo dài hàng năm.
Trong khi đó, tham vọng lớn hơn là sự liên doanh giữa Israel và Jordan sẽ xây dựng nhà máy khử muối lớn nhất trên Biển Đỏ trị giá hơn 900 triệu USD cung cấp nước sạch cho người dân Israel, Jordan và Palestine.
Công việc khử muối được đánh giá là “nguồn năng lượng hái ra tiền” sẽ thay đổi cuộc chơi, cũng như một giấc mơ hàn gắn Trung Đông bằng con đường ngoại giao nước của các nhà khoa học Israel.
