Hồ T’Nưng (Gia Lai) – TOP 5 hồ tự nhiên đẹp thơ mộng của Việt Nam (P.5) – [VIETKINGS-TOPPLUS – Hành trình TOP Việt Nam]

Biển Hồ còn gọi là hồ Tơ Nưng, T’nưng, Tơ Nueng hay Ea Nueng (chữ Ea trong tiếng Êđê có nghĩa là nước), được xem là một trong những hồ tự nhiên đẹp nhất Tây Nguyên, khi gió to thường có sóng lớn nên mới gọi là biển hồ. Người địa phương gọi là T’Nưng, có nghĩa là “biển trên núi”. Từ Thành phố Pleiku, theo quốc lộ 14 đi về hướng KonTum độ 7 km, rẽ sang tay phải theo con đường nhỏ là đến Biển Hồ.

Diện tích của Biển Hồ là 240 ha, chứa đến 30 triệu mét khối nước ngọt, là hồ nước tự nhiên lớn nhất trong khu vực. Biển Hồ vốn là 3 miệng núi lửa cổ thông với nhau, bờ hồ chính là miệng núi lửa nhô cao cho nên đứng từ xa vẫn trông thấy rõ. Mỗi miệng tạo ra một vực sâu khó dò đến đáy, nên người ta còn gọi T’nưng là “hồ Không đáy” Dùng máy hồi âm định vị xác định được Biển Hồ gồm 3 phễu trũng vốn là 3 miệng núi lửa cổ, hai phễu lớn thông nhau qua một eo khá rộng. Hiện nay đáy hồ bị bồi và trở nên khá bằng phẳng. 

Theo truyện cổ dân gian của dân tộc Jơ Rai kể về sự tích Ia Nueng (Biển Hồ) khi xưa là bến nước uống chung của làng người Jơ Rai. Nước ở bến Ia Nueng rất xanh trong, soi rõ mặt người. Một hôm, trên đường đi đến bến Ia Nueng để lấy nước, có hai người dân trong làng là Yă Pôm và Yă Chao phát hiện một con heo trắng rất đẹp. Yă Chao đã bắt con lợn trắng xinh đẹp kia về nuôi ở nhà mình. Hằng ngày, Yă Chao chăm sóc cho lợn trắng đủ thức ăn ngon nhưng chú lợn con không ăn gì cả. Một lần Yă Chao mang những chiếc bầu đi lấy nước ở Ia Nueng về dính những hạt cát trắng thì bỗng nhiên chú lợn con đã liếm hết những hạt cát một cách ngon lành. Sửng sốt trước hiện tượng lạ, sau này Yă Chao cứ đi lấy cát trắng về cho chú lợn ăn và lớn nhanh như thổi. Sau 3 lần trăng tròn, chú lợn trắng lớn bằng con trâu to và khiến cả dân làng ngạc nhiên. Khi ấy dân làng làm nhà rông mới và sai người trong làng đi tìm một con lợn thật to để cúng Yàng và làm lễ ăn mừng. Sau khi sai người đi tìm kiếm khắp nơi nhưng không lấy đâu ra con lợn to như già làng mong muốn nên trở về nhà Yă Chao xin bắt con lợn trắng này để làm thịt. Yă Chao kiên quyết từ chối, dù có đổi bao nhiêu tài sản của dân làng cũng không chịu. Nhưng cuối cùng dân làng đã quyết cử 2 người to khỏe đến bắt cho bằng được con lợn trắng về làm thịt cúng Yàng và chia đều thịt cho các gia đình trong làng để ăn mừng. Riêng Yă Chao không nhận thịt và thề rằng: “Nếu tôi ăn thịt này thì đất sẽ động, Ia Nueng sẽ sụp lở”. Nhưng đứa cháu của Yă Chao thấy thịt ngon đòi ăn và khóc cả ngày đêm nên bà không cầm được lòng mà phải cho đứa cháu ăn thịt lợn trắng. Bỗng chốc, trời đất, núi rừng rung chuyển, nhà cửa ngả nghiêng, vùi lấp cả dân làng. Hai bà cháu Yă Chao chạy nhưng không kịp nên bị nước nhấn chìm biến thành tượng đá dưới đáy hồ…

Ngoài ra, còn có chuyện kể rằng, hồ mang tên Tơ Nưng là tên một làng cổ trong huyền thoại. Chuyện kể về ngôi làng xưa to và đẹp lắm. Dân làng sống yên vui, hòa thuận lâu đời thì bỗng một hôm, ngọn núi lửa ập tới vùi lấp làng. Những người may mắn còn sống sót đã khóc thương cho làng mình, khóc cho người thân không ngớt, khiến nước mắt chảy thành suối, các suối đổ về thành hồ. Hồ mang tên Tơ Nưng là một kỷ niệm chung của làng cổ đó.

“Không dám nhìn vào đôi mắt ấy… đôi mắt Pleiku Biển Hồ đầy” đây là một câu hát nằm trong bài Đôi Mắt Pleiku, và chỉ với một câu hát thôi đã khiến người nghe mường tượng ra được vẻ đẹp của người con gái núi rừng. Đôi mắt của nàng được ví như Biển Hồ đầy, trong vắt, xanh thẳm, vừa tràn đầy sức sống ban sơ hoang dã, lại dịu dàng đằm thắm hết mực.

Hồ T’Nưng là nơi ẩn náu của các loài chim, như, bói cá, cuốc đen… Chim kơ túc, kơ vông thường thấp thoáng trong các cụm hoa sen, hoa súng trên mắt hồ; le le, ngỗng trời thường lặn ngụp trong những bãi lau sậy. Nơi đây còn là vựa cá lớn của Tây Nguyên, gồm đủ loại cá nước ngọt như cá chép, cá trắm, cá trôi, cá đá, cá niềng, cá chày, cá ngựa… Ngoài ra còn có rùa, ba ba, lươn, chình… là những thuỷ sản sống lâu năm trong hồ.

Vẻ đẹp của hồ được ví như viên ngọc bích bởi hồ xanh thăm thẳm, sáng lấp lánh dưới nắng như một viên ngọc bích khổng lồ của tự nhiên. Lối vào hồ đi qua một con đường cực đẹp và thơ mộng, hai bên đường là hàng cây thông già lâu năm tỏa bóng mát vào ngày hè oi bức. Biển Hồ T’Nưng luôn đẹp vào bất cứ thời gian nào trong năm, hay thời điểm nào trong ngày. Sáng sớm khi sương chưa tan hết, du khách sẽ có cảm giác lạc vào cõi tiên mơ mộng, huyền ảo. Buổi trưa khi nắng lên, soi ánh sáng xuống mặt hồ, ánh lên những tia sáng lấp lánh, huyền ảo. Khi hoàng hôn dần buông, ráng chiều nhuộm đỏ lòng hồ, gió nhẹ nhàng hơn, mặt hồ chỉ còn những con sóng gợn nhẹ, cảnh tượng vô cùng bình yên, thanh bình.