Khu di tích Chiến trường Điện Biên Phủ (Điện Biên) – TOP 10 khu di tích có giá trị lịch sử của Việt Nam được nhiều người biết đến (P.1) – [VIETKINGS-TOPPLUS – Hành trình TOP Việt Nam]

Quần thể di tích Chiến trường Điện Biên Phủ nay là một trong số hơn 100 di tích quốc gia đặc biệt của cả nước và đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển du lịch của tỉnh Điện Biên. Di tích bao gồm 45 điểm di tích thành phần nằm trải rộng ở khu vực lòng chảo thành phố Điện Biên Phủ, huyện Điện Biên và huyện Tuần Giáo. Trong đó, một số điểm di tích được đưa vào phục vụ khách tham quan như Di tích Ðồi A1, Đồi D1, Hầm De Castries, Cầu Mường Thanh, Sở Chỉ huy chiến dịch Ðiện Biên Phủ… Những điểm di tích này gợi lên trong lòng khách tham quan về khung cảnh cuộc chiến tranh nhân dân thần kỳ của dân tộc. Chính vì vậy, tham quan Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ là điều mà mỗi du khách luôn mong muốn khi đặt chân lên mảnh đất Điện Biên Phủ anh hùng.

Để có được hình dung cụ thể, chân thực nhất về sự kiện Điện Biên Phủ 1954, du khách có thể thăm Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ theo một tuyến tham quan với điểm dừng chân đầu tiên là ghé thăm Nhà trưng bày Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ. Tại đây du khách có thể mua vé và yêu cầu hướng dẫn viên đồng hành trong hành trình tham quan tại Nhà trưng bày Bảo tàng và các điểm Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ. Sau khi tham quan không gian tái hiện lại toàn bộ Chiến dịch Điện Biên Phủ được trưng bày đan xen giữa hiện vật và khung cảnh những ngày tháng gian khổ, nhiều hi sinh mất mát của quân và dân ta, du khách sẽ như được sống lại những thời khắc lịch sử của gần 70 năm về trước. Tại Bảo tàng và các điểm di tích hiện nay đã thực hiện một số chương trình trải nghiệm dành cho học sinh như: Chương trình câu lạc bộ “Em yêu lịch sử” do Bảo tàng lịch sử quốc gia Việt Nam phối hợp với Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ thực hiện; hoạt động trải nghiệm “Chúng em là chiến sĩ Điện Biên”….

Là công trình quy mô, hoành tráng và hiện đại nhất tỉnh Điện Biên, Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ có ý nghĩa vô cùng quan trọng về lịch sử, văn hóa cũng như kiến trúc và phần nội dung trưng bày, đảm bảo các yêu cầu về chất lượng, kỹ thuật, xứng tầm với chiến thắng “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”. 

Với nhiều hạng mục quan trọng bằng mô hình, khối tượng và gần 1.000 tài liệu, hiện vật, ảnh … đã khái quát sinh động, sắc nét cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của quân và dân ta 

Đặc biệt, tại Bảo tàng trưng bày bức tranh Bức tranh Panorama tái hiện Chiến dịch Điện Biên Phủ được vẽ bằng chất liệu sơn dầu, bố cục hình tròn, dài 132m, cao 20,5m, đường kính 42m; tổng diện tích là 3.225m². Với 4 trường đoạn lịch sử được phân tách theo chủ đề rõ ràng gồm: “Toàn dân ra trận” – là trường đoạn 1 với hình ảnh trùng trùng từng đoàn dân, quân thồ hàng, trèo non lội suối cung cấp lương thực cho tiền tuyến; Kế tiếp là trường đoạn “Khúc dạo đầu hùng tráng” – với điểm nhấn là trận Him Lam mở màn Chiến dịch Điện Biên Phủ, như một đòn đánh phủ đầu vào quân thù, khẳng định sức mạnh pháo binh của ta; Trường đoạn thứ 3 là “Cuộc đối đầu lịch sử” với hình ảnh hầm hào, giây thép gai, đánh giáp lá cà và hình ảnh quả bộc phá phát nổ trên đồi cao A1, cho thấy sự khốc liệt của chiến trường năm xưa; Trường đoạn 4 là khung cảnh hào hùng về “Chiến thắng Điện Biên” với những hình ảnh thể hiện sự đối lập giữa từng đoàn tù binh phía bên kia và hình ảnh từng đoàn quân của ta vùng lên, với điểm nhấn lá cờ đỏ sao vàng tung bay trên nóc hầm tướng De Castries.

Hùng tráng, kỳ vĩ và đầy cảm xúc tự hào, đó là cảm nhận của bất kỳ ai khi đứng trước bức tranh Panorama tái hiện Chiến dịch Điện Biên Phủ tại Bảo tàng Chiến thắng Điện Biên Phủ. 

Tiếp theo đó, dưới sự hướng dẫn của thuyết minh viên tại Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ, du khách sẽ tham quan một số điểm Di tích thành phần thuộc Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ trong khu vực thành phố Điện Biên Phủ.

Di tích ngoài trời đầu tiên du khách nên tham quan là Đồi A1, bởi đây là di tích có vị trí gần Bảo tàng Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ và cũng rất thuận tiện trong quá trình di chuyển tới những địa điểm tham quan tiếp theo. Ghé thăm di tích du khách sẽ được nghe giới thiệu về tầm quan trọng, ý nghĩa của ngọn đồi A1 trong Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ và những câu chuyện vô cùng xúc động về khó khăn khi chiến đấu, những tấm gương hi sinh của các chiến sĩ trên ngọn đồi này qua lời kể của hướng dẫn viên. Ngoài ra, khi tới tham quan di tích đồi A1, du khách có thể tham gia một số hoạt động trải nghiệm tại  di tích như đẩy xe đạp thồ, nấu bữa cơm chiến sĩ bằng bếp hoàng cầm…

Di tích đồi A1 nhìn từ trên cao 

Điểm dừng chân tiếp theo của du khách là di tích Sở Chỉ huy Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ (Hầm De Castries). Trên đường di chuyển du khách sẽ được ngắm nhìn cây cầu Mường Thanh lịch sử, là cây cầu duy nhất lúc bấy giờ được bắc qua dòng sông Nậm Rốm và đây cũng là con đường duy nhất để các chiến sĩ của ta tiến vào Sở Chỉ huy của quân Pháp. Căn hầm chỉ huy của tướng De Castries là cơ quan đầu não của một tập đoàn cứ điểm bất khả xâm phạm, được xây dựng kiên cố bằng những vật liệu tốt nhất và được bảo vệ bằng các loại vũ khí, khí tài quân sự hiện đại nhất lúc bấy giờ.

Di tích hầm De Castries vẫn được giữ nguyên vẹn
 

Điểm cuối cùng trong hành trình tham quan Di tích Chiến trường Điện Biên Phủ trong khu vực thành phố mà du khách không thể bỏ qua chính là di tích Đồi D1 hay chính là nơi được lựa chọn để đặt công trình Tượng đài Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ nhân dịp kỷ niệm 50 năm Chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ. Công trình tượng đài chiến thắng nằm trên ngọn đồi lịch sử, ở trung tâm thành phố, có vị trí cao, có thể bao quát được toàn bộ thành phố. Từ độ cao này có thể tạo ra góc nhìn đẹp đến tất cả các điểm di tích mà du khách đã đi qua như Đồi A1, Hầm De Castries, cầu Mường Thanh. Công trình này kết hợp với các điểm di tích tạo thành một tuyến khép kín mà điểm đến cuối cùng là Tượng đài kết thúc như một biểu tượng của chiến thắng và hòa bình, là điểm nhấn trong hành trình du lịch lịch sử và cũng là biểu tượng cho tinh thần quyết chiến, quyết thắng, là biểu tượng hòa bình, độc lập trong thời đại ngày nay.

Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ trên đồi D1
 

Sau khi ghé thăm các điểm di tích trong khu vực thành phố Điện Biên Phủ, du khách hãy dành thời gian từ nửa ngày đến một ngày để tới tham quan Khu di tích Sở Chỉ huy Chiến dịch Điện Biên Phủ tại Mường Phăng, nằm cách thành phố Điện Biên Phủ khoảng 40km. Trên quãng đường di chuyển từ trung tâm thành phố đến Mường Phăng, du khách có thể dừng chân tham quan một số điểm di tích như: Đường kéo pháo bằng tay của bộ đội ta, Trận địa pháo 105mm, trận địa pháo H6 tại Nà Nhạn.

Sở chỉ huy chiến dịch Điện Biên Phủ tại Mường Phăng là cơ quan đầu não quan trọng nhất của chiến dịch Điện Biên Phủ. Tại đây, Đại tướng Võ Nguyên Giáp cùng với Bộ Chỉ huy chiến dịch đã đưa ra những chỉ thị, mệnh lệnh tấn công có tính chất quyết định đến thắng lợi của từng trận đánh mà đỉnh cao là lệnh tổng công kích trên toàn mặt trận vào 7/5/1954. Đây là điểm đến để mỗi người có cái nhìn khái quát, chân thực, khách quan về sức mạnh của một dân tộc, sức mạnh của những người chiến thắng không phải ở vũ khí, trang thiết bị hiện đại hay ở lô cốt vững chắc mà đó là sức mạnh của tinh thần yêu nước, sức mạnh của những người chính nghĩa yêu chuộng hòa bình.

Di tích Lán ở và làm việc của Đại tướng Võ Nguyên Giáp
 

Với những giá trị lịch sử, văn hóa và khoa học đặc biệt của di tích, Thủ tướng Chính phủ đã quyết định xếp hạng Di tích lịch sử Chiến trường Điện Biên Phủ là di tích quốc gia đặc biệt (Quyết định số 1272/QĐ-TTg, ngày 12/8/2009).