Đó là em Lý Huỳnh Vĩnh Hưng và Huỳnh Quang Uyển Nhi – học sinh lớp 11A8 Trường THPT Hà Huy Giáp, huyện Cờ Đỏ, TP Cần Thơ.
Thầy Phan Văn Nhân, giáo viên hướng dẫn hai em cho biết, ở vùng sâu, vùng xa nhiều muỗi nên trong một tiết học, thầy có bảo với các em học sinh, thầy trò cùng nghiên cứu một sản phẩm để đuổi muỗi mà không ảnh hưởng đến sức khỏe, thân thiện với môi trường.
Từ đề nghị của thầy giáo hai em Vĩnh Hưng và Uyển Nhi bắt đầu thực hiện việc nghiên cứu của mình bằng cách sử dụng dịch chiết từ cây ngũ gia bì (schefflera octophylla lour) để sản xuất thuốc đuổi muỗi thân thiện với môi trường.
Em Hưng cho biết, lá của cây ngũ gia bì có mùi hương đặc biệt, rất dịu nhẹ và dễ chịu khi vò lá lại với nhau, trong khi đó muỗi không thể chịu được các mùi hương của cây ngũ gia bì nên chúng sẽ không dám đến gần khi ngửi được mùi cây này.
Cũng theo em Hưng, các nguyên liệu thiên nhiên được phối hợp trong sản phẩm gồm, sả bởi hương thơm của sả còn khiến muỗi không có khả năng định hướng, không tìm được “con mồi” ở đâu để chích. Một ưu điểm vượt trội khác của sả là chúng sở hữu hương thơm dễ chịu – điều hoàn toàn khác biệt so với các loại hóa chất diệt muỗi; Tỏi, mùi hăng chứa allicin trong tỏi có khả năng đuổi muỗi rất tốt và vỏ cam, quýt, bưởi, tinh dầu thơm trong vỏ cam, quýt rất hấp dẫn với con người, song lại là thứ mà muỗi phải tránh xa.
Các em đã sử dụng rượu ngâm với ngũ gia bì và thêm các phụ gia lá sả, vỏ cam, quýt để tạo hương tự nhiên và góp phần tăng công dụng của dung dịch. Sau 5 tháng nghiên cứu, cuối cùng nước xịt đuổi muỗi cũng hoàn thành và đạt hiệu quả xua đuổi muỗi rất cao. Hai em cho biết, dung dịch này có công hiệu đuổi muỗi kéo dài gần 2 giờ và có thể bảo quản trong vài tháng.
Thầy Phan Văn Nhân cho biết thêm: “Thời gian đầu khi các em bắt tay làm gặp không ít khó khăn, tuy nhiên với tình yêu khoa học, sự thông minh cộng thêm tính kiên trì và chịu khó nên các em đã cho ra một sản phẩm tốt, an toàn, hiệu quả cao. Sản phẩm này chi phí sản xuất thấp, có thể làm và phổ biến rộng rãi cho cộng đồng".
Cũng theo thầy Nhân, hai em không có ý định đăng ký sở hữu trí tuệ loại sản này bởi chỉ có một suy nghĩ đơn thuần “làm để cống hiến cho đời, mình làm xong công bố như thế, nếu ai muốn làm thì để người ta đọc công thức rồi làm. Thầy trò cũng không có ý định sản xuất ra sản phẩm này để bán lấy tiền mà chỉ đơn thuần là nghiên cứu và sáng chế thôi”, thầy Nhân cho biết.
