Hình ảnh là tất cả, ít nhất là khi nói về ngành du lịch. Một nước có thể lấy làm kiêu hãnh về những bãi biển đẹp hoặc các di tích cổ tuyệt vời nhưng nếu các du khách tiềm năng có lý do để lo lắng cho sự an toàn của họ thì họ sẽ không đến thăm. Đó là vấn đề mà một số quốc gia phụ thuộc rất nhiều vào ngành du lịch hiện đang phải đối mặt.
Jafar Jafari, một chuyên gia du lịch liên kết với các đại học tại Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha và Wisconsin nói: “Bạn có thể có những điểm thu hút du lịch tuyệt nhất nhưng bất kỳ một tin xấu nào cũng có thể khiến cho nó bị bỏ qua.”
Biến động chính trị tại Bắc Phi và Trung Đông làm chấn động ngành kinh doanh du lịch tại những nước như Ai Cập và Jordan. Trong khi đó ngày càng ít người đến Nhật Bản sau thảm họa động đất, sóng thần và rò rỉ phóng xạ vào tháng Ba.
Jeff Aasgaard, một nhân viên du lịch tại Detroit chuyên về du lịch Nhật Bản nói: “Mọi người có xu hướng biết điều gì đó về một khu vực và hiện tại điều duy nhất mọi người biết về Nhật Bản là không tốt. Tôi đang cố gắng để điều mọi người biết về Nhật Bản quay lại với hoa anh đào và samurai.”
Tạo dựng lại những hình ảnh tinh thần của Nhật Bản và các nước bị ảnh hưởng khác trong du khách sẽ mất một khoảng thời gian đáng kể. Các viên chức chính phủ và các công ty điều hành tour du lịch tại tất cả những nước này đang sử dụng một số biện pháp trong những nỗ lực nhằm thuyết phục các du khách tương lai rằng họ không nên e sợ.
Những gì họ đang cố gắng làm là lôi kéo những người khách du lịch mạo hiểm nhất với hy vọng rằng họ có thể trấn an những người bạn khác thấy lo lắng nhiều hơn rằng những nơi này, phần lớn, là hoàn toàn an toàn.
 |
| Hoa anh đào nở bất chấp sức tàn phá nặng nề sau động đất và sóng thần ở thành phố Kamaishi (Iwate) ngày 20/4 (Ảnh:NPR) |
“Tôi ở đây và thưởng ngoạn”
Chắc chắn có những nơi mà các du khách có óc xét đoán muốn tránh. Hiện tại không phải là thời điểm tốt để đi du thuyền ngoài khơi bờ biển Somalia, nơi hải tặc thường xuyên thực hiện các vụ bắt cóc là một ví dụ. Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đưa ra những cảnh báo du lịch với các nước hiện đang trải qua tình trạng bất ổn ví dụ như Yemen.
Nhưng xung đột vẫn chưa chấm dứt, và ở nhiều nước từng bị thiên tai hoành thành vẫn đang nhanh chóng phục hồi hoặc thậm chí không bị ảnh hưởng trực tiếp.
Vào Chủ nhật, Sho Dozono, chủ tịch công ty du lịch Azuman Travel tại Oregon, đưa một đoàn khoảng 85 người Mỹ tới Nhật Bản. Hầu hết sẽ làm các công việc tình nguyện tại Sedai và các thành phố khác cần giúp đỡ dọn dẹp. Nhưng một số người trong đoàn chỉ đi ngắm cảnh bởi vì du lịch cũng quan trọng với việc tái xây dựng kinh tế địa phương.
Dozono nói: “Ban đầu, cũng có một số quan ngại về phóng xạ và đó là lý do tại sao du lịch tới Nhật Bản bị chững lại.”
Đoàn của Dozonno uống rượu và ăn uống, được đón tiếp riêng bởi Đại sứ Mỹ John Roos và nhiều quan chức du lịch Nhật Bản. Họ đều ghi nhận tầm quan trọng của việc cho thấy Nhật Bản là một nơi an toàn cho du khách nước ngoài.
Dozono nói: “Thông điệp chúng tôi dành cho Nhật Bản là để nói rằng đây là một nơi an toàn và du lịch vẫn tồn tại và phát triển tốt. Và thông điệp đó phải là câu chuyện trực tiếp thực tế do người Mỹ kể ‘Tôi ở đây và thưởng ngoạn’ thay vì do những các quan chức chính phủ nói.”
Chuyến bay hữu nghị cho những du khách gan dạ
Dozono đã trở thành người dẫn dắt những tour du lịch có thiện chí. Ông đã từng đưa những đoàn lớn tới New York sau cuộc tấn công ngày 11 tháng 9, tới New Orleans sau trận bão Katrina và tới Thái Lan sau thảm họa sóng thần năm 2004.
Chiến lược đưa những du khách gan dạ nhất tới những nơi này để giúp đỡ thể hiện một cách rõ ràng tín hiệu rằng mọi điều đều ổn là chiến lược đang được theo đuổi tại tất cả những nước đã phải gánh chịu một chuỗi những tin xấu gần đây.
Điều quan trọng là các điểm đến phải bắt đầu thu hút du khách trực tiếp sớm nhất có thể. Quảng cáo là quan trọng nhưng “mạnh hơn cả là câu chuyện tự kể – những người đã đến đó và kể lại với bạn bè họ rằng họ không cảm thấy sợ hãi” – theo Shannon Stowell, chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh Du lịch Mạo hiểm.
Theo Basem Salah, một người điều hành tour tại Cairo, các du khách thích phiêu liêu mạo hiểm hoặc mong muốn giúp đỡ có thể là “những người tiên phong” giúp đưa mọi người trở lại Ai Cập.
Những người tiên phong không chỉ bao gồm các du khách mạo hiểm mà còn các nhân viên du lịch đang bị hút tới những vùng đất như Cairo và Tokyo cùng với những gói du lịch miễn phí.
Jafari, một chuyên gia về du lịch nói: “Một số đất nước sẽ cung cấp các tour du lịch trọn gói giảm giá. Điều này không thu hút tất cả các du khách mà họ mong muốn nhưng có thể mang lại những người luôn muốn đến thăm quan nhưng lại có điều kiện ngân sách eo hẹp.”
Salah nói các địa điểm du lịch lớn tại Cairo và các di tích từ Aswan tới Luxor là vô cùng an toàn. Nhưng ông thừa nhận rằng những du khách tiềm năng cần được thuyết phục hơn nữa. Để khuyến khích du khách, gần đây, ông và một số người khác trong ngành du lịch địa phương đang đưa ra “các tour du lịch mang tính cách mạng” tại những điểm đến quan trọng như quảng trường Tahrir.
Salah nói: “Hiện giờ đây là việc tái dựng lại thương hiệu mà trong đó bạn thấy rằng người Ai Cập tạo lên cuộc cách mạng. Không chỉ về các di tích cổ xưa mà còn là cuộc cách mạng và tự do. Chúng ta sẽ có những người tham gia vào cuộc cách mạng này đến thăm đất nước.”
Hỗ trợ cho du lịch Ai Cập
Salah và một số các nhà điều hành tour du lịch Ai Cập khác đang hợp tác với các tổ chức phi chính phủ để đưa ra các gói du lịch nhằm vào mục đích thuyết phục những người tình nguyện. Ngoài việc ngắm cảnh, họ có thể dùng một phần chuyến thăm của mình để giúp đỡ trẻ em tại các trung tâm ung thư hoặc giảng dạy những người phụ nữ bị điếc xây dựng một công việc kinh doanh bằng việc chuyển từ trồng trọt sang làm giấy thủ công.
Một vài trong số những khởi xướng này nhận được sự giúp đỡ từ chính phủ Mỹ trong việc đưa một nhóm các nhà điều hành tour Ai Cập đến Mỹ trong tháng này để tìm hiểu các hoạt động thực tiễn tốt nhất trong du lịch tình nguyện.
Michael Hankey, giám đốc các chương trình văn hóa tại đại sứ quan Mỹ tại Cairo nói: “Đó là một cách quan trọng để giúp đỡ Ai Cập trong giai đoạn chuyển đổi này. Nó có lợi cho ngành du lịch bởi vì khi bạn thử những gói du lịch phi truyền thống , bạn sẽ muốn thử lại, vì đã có những mối liên hệ cá nhân”.
Niềm hy vọng không chỉ là thuyết phục được mọi người sẵn sàng đến thăm trong thời điểm khó khăn để rồi quay lại mà còn để họ thuyết phục bạn bè rằng Ai Cập là một điểm đến du lịch an toàn vào thời điểm hiện tại. Truyền miệng là vũ tốt trong kinh doanh du lịch nhằm thuyết phục mọi người rằng mọi việc không còn nguy hiểm như trên các bản tin.
Giống một số chính trị gia, các quan chức trong ngành du lịch cũng đổ lỗi cho truyền thông trong việc không ngừng đưa tin về những hình ảnh tiêu cực.
Dozono nói: “Tôi ghét phải đổ lỗi cho truyền thông nhưng rõ ràng là họ đi từ thảm họa này sang thảm kịch khác và họ không cho thấy sự phục hồi. Họ chỉ đưa tin về những thiệt hại và mọi người nghĩ rằng đến các nước đó vào lúc này không còn an toàn.”
Mọi người trong ngành kinh doanh du lịch đang làm những gì có thể để chống lại hình ảnh về sự tàn phá hoặc bất ổn, sưu tập những đoạn video, các bài đăng trên blog và Facebooks cho thấy cuộc sống thường nhật diễn ra bình thường hơn những du khách tiềm năng có thể nghĩ. Họ hy vọng rằng tài khoản cá nhân của những du khách tình nguyện đầu tiên sẽ có tác dụng trong việc xóa bỏ những hình ảnh tiêu cực khiến cho nền kinh tế du lịch địa phương “chìm xuồng”.
Điều này đã xảy ra trước đây. Những điểm đến đủ hấp dẫn luôn luôn khôi phục trở lại. Ngành du lịch của Kenya đã khôi phục lại từ sau cuộc bạo loạn hậu bầu cử năm 2008. Bản thân Ai Cập đã thực hiện một cuộc trở lại thành công sau khi ngành du lịch bị chấn động vào đầu những năm 1990 bởi một loạt các cuộc tấn công khủng bố nhằm vào du khách nước ngoài.
Nhưng xây dựng lại việc kinh doanh thông qua truyền miệng từ một vài du khách mạo hiểm hoặc có thiện chí rõ ràng là cần có thời gian.
Jafari, chuyên gia du lịch Wisconsin nói: “Tôi chưa thấy bất cứ trường hợp nào mà sự chuyển biến tốt trong một trường hợp như thế lại diễn ra nhanh chóng. Điều này cần có nhiều thời gian.”
Mexico vẫn có sức quyến rũ
Ngày nay, đi du lịch Mexico an toàn như thế nào? Điều đó còn phụ thuộc vào việc bạn hỏi ai.
Bạo lực liên quan tới ma túy đã làm điêu đứng nhiều nơi trên cả nước trong vài năm qua, dẫn đến cái chết của hơn 3.000 người tại Ciudad Juarez chỉ riêng năm 2010. Vào tháng 4, Bộ Ngoại giao Mỹ cập nhật cảnh báo về du lịch với Mexico, lưu ý rằng các vụ giết người và cướp xe vẫn là vấn đề nghiêm trọng tại các bang biên giới phía bắc.
Nhưng chính phủ cũng lưu ý rằng “hàng triệu công dân Mỹ đã đếm thăm Mexico an toàn mỗi năm.” Ricardo Alday, người phát ngôn của Đại sứ quán Mexico tại Mỹ chỉ ra rằng Mexico là một nước lớn và du lịch tới các điểm đến như Cancun và Oaxaca không có rủi ro gì đặc biệt. Alday nói: “Hầu hết các phần lãnh thổ của chúng tôi an toàn. Có một số khu vực xung quanh biên giới hiện nay đang trong tình trạng khó khăn nhưng điều đó không phản ánh tình trạng của cả nước nói chung.”
Chính phủ Mexico đang công khai tìm cách thu hút những khách du lịch mạo hiểm – những người luôn cố gắng không chỉ nhìn ngắm mà còn tham gia vào một số hình thức của hoạt động văn hóa hoặc ngoài trời tại các địa điểm du lịch. Tổng thống Felipe Calderon cho biết trong một cuộc họp vào tháng mười hai: “Mexico phải trở thành nhà vô dịch về du lịch mạo hiểm.”
Thị trường độc đáo này đầy những người muốn tiếp tục viếng thăm nhiều nơi của Mexico. Theo Shannon Stowell, chủ tịch Hiệp hội Kinh doanh Du lịch Mạo hiểm, những câu chuyện họ kể làm quà tại nhà sẽ giúp xua tan đi hình ảnh rằng mọi nơi trên Mexico là một phiên bản hiện đại của Miền Tây hoang dã hơn bất kỳ một chiến dịch quan hệ công chúng nào.
Stowell nói: “Ý kiến cá nhân tôi là Mexico không thể chi tiêu đủ tiền để vượt qua hình ảnh tiêu cực bằng việc PR tích cực.”
Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đã đưa ra những cảnh báo du lịch khi các điều kiện diễn ra đẩy các nước này vào tình trạng bất ổn và tiềm tàng nguy hiểm với du khách Mỹ.
Theo Nguyễn Tuyên/VEF
