Trang chủ Tin tức Việt Nam Góc nhìn chuyên gia về phát triển thị trường khoa học và...

Góc nhìn chuyên gia về phát triển thị trường khoa học và công nghệ

Để đẩy mạnh sự phát triển của thị trường khoa học và công nghệ, cần những 'cú hích' cả về cơ chế, chính sách và đầu tư.

Theo chuyên gia, việc thương mại hóa kết quả nghiên cứu, tài sản trí tuệ vừa là mục tiêu, vừa là động lực cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Do đó, các chuyên gia đề xuất cần lồng ghép mục tiêu khoa học và công nghệ vào mục tiêu phát triển kinh tế, đầu tư cho khoa học và công nghệ là đầu tư cho sự phát triển quốc gia chứ không riêng một ngành, xem xét giao quyền tự chủ thực chất hơn cho các đơn vị nghiên cứu…

Cùng chia sẻ về vấn đề này, thông qua nghiên cứu kinh nghiệm của Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Quốc, PGS.TS Trần Đình Thiên, nguyên Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam nêu ra bài học lớn nhất mà chúng ta cần làm lúc này đó là phải biến áp lực thành khát vọng, cách tiếp cận phát triển quốc gia phải thành ý chí quốc gia, thoát ra khỏi trạng thái hiện tại để vươn lên đỉnh cao nhất.

“Kinh nghiệm của Trung Quốc cho thấy họ làm bài bản, tầm nhìn xa nên họ nhảy vọt, gần như đuổi kịp các nền kinh tế bậc nhất. Cách đây 30-40 năm, thu nhập đầu người của Trung Quốc tương đương Việt Nam, còn hiện nay gấp 3-4 lần. Hay Hàn Quốc là một trong những quốc gia đi đầu trong tìm kiếm khoa học và công nghệ biển, bởi Hàn Quốc muốn vươn ra đại dương”, PGS.TS Trần Đình Thiên dẫn chứng.

Bên cạnh đó, theo Nguyên Viện trưởng Viện kinh tế Việt Nam, cần phát triển một thị trường cạnh tranh bởi thị trường không cạnh tranh thì không có động lực cho đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ phát triển. Do đó, cần có những quỹ đầu tư, hỗ trợ khoa học và công nghệ vận hành theo cơ chế thị trường, có tập đoàn lớn dẫn dắt và tạo điều kiện.

Đồng thời phải thiết kế được hệ thống thể chế về tiêu chuẩn, tiêu chí cho các sản phẩm công nghệ; xây dựng hệ thống pháp luật về sở hữu về trí tuệ, quyền sở hữu trí tuệ chuẩn mực, rõ ràng minh bạch; có những chính sách sandbox (thử nghiệm) cho khoa học và công nghệ, doanh nghiệp khởi nghiệp; nhà nước hỗ trợ đặt hàng, đưa ra những bài toán cho khoa học và công nghệ…

“Đặc biệt cần trao quyền tự chủ cao cho các tổ chức nghiên cứu khoa học và công nghệ bởi làm sáng tạo mà không có tự chủ thì không làm được”, PGS.TS Trần Đình Thiên nhấn mạnh.

 Ảnh minh họa

Ảnh minh họa

Đồng quan điểm, GS. Trần Đức Viên, Học viện Nông nghiệp Việt Nam, dẫn số liệu ở Việt Nam chỉ 4% trường đại học hợp tác nghiên cứu với các doanh nghiệp, 29% có hợp tác đào tạo, giảng dạy, đa số giải quyết vấn đề trước mắt của doanh nghiệp. GS. Trần Đức Viên chia sẻ kinh nghiệm từ viện thí nghiệm sinh học phân tử Cambridge (Anh), nơi có tới 6 nhà khoa học đoạt giải Nobel, với bí quyết thành công là tự do nghiên cứu, phi hành chính hóa, quản lý tài chính hiệu quả. Viện nghiên cứu thành lập nhiều công ty khởi nguồn khoa học và công nghệ (spin-off), nhờ đó 5 năm vừa qua giúp thu về 700 triệu bảng Anh từ chuyển giao, đặt hàng từ các doanh nghiệp. Trong khi tiền chính phủ Anh cấp khoảng 170 triệu bảng Anh, tức là số tiền thương mại hóa được gấp 4-5 lần tiền chính phủ cấp.

GS. Trần Đức Viên đề xuất giao quyền tự chủ thực chất cho các đơn vị nghiên cứu, trong đó cần tự chủ mô hình quản trị phương thức hoạt động, nhân sự và tự chủ tài chính, đầu tư. Thí điểm khoán sản phẩm cuối cùng, đặt hàng giao nhiệm vụ theo tiềm lực thế mạnh đơn vị, nhóm tác giả và giảm thủ tục hành chính để hỗ trợ các nhà khoa học; cần tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa các trường, dựa trên chỉ số ứng dụng nghiên cứu để xếp hạng đánh giá các trường đại học..

Nhấn mạnh chính sách đầu tư cho khoa học và công nghệ là chính sách đầu tư cho phát triển chứ không chỉ là câu chuyện của một ngành, một lĩnh vực, GS. Trần Đức Viên cho rằng, nếu dựa trên 3 trụ cột gồm thể chế, đầu tư, giao quyền và tất cả phải vận hành theo cơ chế thị trường sẽ giúp khoa học và công nghệ trở thành động lực, đóng góp cho sự phát triển kinh tế nước nhà.

Bộ KH&CN cho biết, trước mắt, Bộ sẽ phối hợp với các bộ, ngành tập trung xây dựng và triển khai đề án thí điểm chính sách tạo động lực thương mại hóa, đưa nhanh kết quả nghiên cứu, tài sản trí tuệ được tạo ra từ ngân sách nhà nước vào sản xuất, kinh doanh theo hướng: Giao quyền sở hữu, quyền sử dụng và trách nhiệm thương mại hóa kết quả nghiên cứu, tài sản trí tuệ cho tổ chức, cá nhân chủ trì nhiệm vụ khoa học công nghệ; toàn bộ lợi nhuận thu được từ thương mại hóa được phân chia hợp lý giữa tổ chức chủ trì và các nhà khoa học/tác giả kết quả nghiên cứu, tài sản trí tuệ (ưu tiên các nhà khoa học/tác giả kết quả nghiên cứu trực tiếp tham gia thương mại hóa kết quả nghiên cứu của mình); viên chức các đơn vị sự nghiệp được phép góp vốn bằng kết quả nghiên cứu/tài sản trí tuệ và tham gia điều hành doanh nghiệp spin-off.

Ngoài ra, doanh nghiệp được quyền sử dụng kinh phí từ Quỹ phát triển Khoa học và công nghệ của doanh nghiệp theo thông lệ thương mại; tăng mức phân bổ ngân sách nhà nước dành cho nhiệm vụ thương mại hóa kết quả nghiên cứu, tài sản trí tuệ, coi đó là khoản tài trợ (không hoàn lại) cho tổ chức/cá nhân chủ trì, không phân biệt công lập hay ngoài công lập; tạo cơ chế đột phá cho việc hình thành và phát triển các doanh nghiệp trong các viện nghiên cứu, trường đại học…

Hiện nay, Bộ KH&CN cũng đang phối hợp với Australia trong xây dựng mạng lưới quốc tế kết nối các chuyên gia, nhà tài trợ và cộng đồng khoa học và công nghệ để hỗ trợ phát triển hơn nữa thị trường khoa học và công nghệ tại Việt Nam.

Theo VietQ

CÁC TIN KHÁC

Cuộc thi Vô địch tin học văn phòng thế giới đồng loạt diễn ra tại 3 thành phố lớn

Sáng 17-3, tại Trường Đại học Kinh tế quốc dân (Hà Nội), Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã phối hợp với Tổ chức Giáo dục IIG Việt Nam tổ chức lễ khai mạc Cuộc thi Vô địch tin học văn phòng thế giới (MOS World Championship – Viettel) năm 2024. Ngay sau lễ khai mạc, vòng loại quốc gia của cuộc thi đã đồng loạt diễn ra tại 3 thành phố lớn gồm Hà Nội, Đà Nẵng và TPHCM.

Ra mắt ứng dụng Smart Assistant nền tảng hàng đầu trong lĩnh vực thương mại điện tử toàn cầu

Chiều 11/3, tại TP.HCM, Alibaba.com, nền tảng hàng đầu trong lĩnh vực thương mại điện tử (B2B) toàn cầu, hôm nay đã ra mắt Smart Assistant, một bộ công cụ số thông minh nhằm tăng cường hiệu suất xuất khẩu của các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SMEs) Việt Nam trên thị trường.

Hai nhà khoa học nữ thắng giải Kovalevskaia 2023

Giải thưởng Kovalevskaia 2023 vinh danh hai cá nhân gồm GS.TS Hoàng Thị Thái Hòa, Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Huế và PGS.TS Đào Việt Hà, Viện trưởng Viện Hải dương học.

Việt Nam nghiên cứu quy định về đạo đức AI

Dựa trên kinh nghiệm ở nhiều nước và nguyên tắc của UNESCO, Việt Nam đang xây dựng quy định nhằm phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) một cách có đạo đức, trách nhiệm.

Sản phẩm thắng giải Sáng kiến Khoa học 2023 vươn ra thị trường

Gần một năm sau khi thắng giải cuộc thi Sáng kiến Khoa học, nhiều nhóm đã sử dụng tiền thưởng phát triển sản phẩm, hoàn thiện công nghệ để chuyển giao.

Sân bay Tân Sơn Nhất có công nghệ mới giảm ‘delay’ dịp Tết

Cửa ngõ khu vực phía Nam chính thức áp dụng mô hình phối hợp ra quyết định tại cảng hàng không sân bay (A-CDM) từ ngày 1/2 để tối ưu hóa nguồn lực.

Bài viết nổi bật

Đại học Sư phạm TP.HCM ‘bắt tay’ doanh nghiệp công nghệ Việt thúc đẩy chuyển đổi số

Theo hợp tác mới ký kết với Viettel Solutions, Đại học Sư phạm TP.HCM sẽ cùng doanh nghiệp này xây dựng các giải pháp công nghệ trong giáo dục tập trung vào 4 nội dung chính.

Nhóm sinh viên trường ĐH Ngoại thương giành giải ‘Olympic Kinh tế lượng và ứng dụng’

Ngày 12/6, tại Học viện Tài chính diễn ra Chung khảo Hội thi khoa học sinh viên toàn quốc 'Olympic Kinh tế lượng và ứng dụng' lần thứ VII, năm 2022. Ban Giám khảo đã chọn ra nhóm sinh viên ĐH Ngoại thương TP. Hồ Chí Minh giành giải Đặc biệt.

Bài viết mới nhất

TOP 100 Hồng bảo Kỷ lục Thế giới tại Việt Nam (P.26) Cầu ngói chợ Lương (Nam Định): Biểu tượng lịch sử văn hóa xứ Thành Nam – [VIETKINGS-TOPPLUS đề cử]

(kyluc.vn) “Ai qua Cầu Ngói Chợ Lương/Ghé thăm Mỹ nghệ Hải Minh làng nghề” Với hơn 500 năm tuổi, cầu ngói Chợ Lương vẫn giữ trọn vẹn được nét đẹp xưa cũ, với kiến trúc độc nhất vô nhị theo chiều dài lịch sử. Đây chính là niềm tự hào, tự tôn của người dân Hải Hậu nói riêng và cả mảnh đất Nam Định nói chung.

Kim cương có thực sự vĩnh cửu?

Kim cương luôn được quảng cáo là loại trang sức vĩnh cửu, tượng trưng cho tình yêu, nhưng thực tế những lời đó là sản phẩm của marketing từ thế kỷ trước.

Anh phát triển vaccine ngừa ung thư phổi đầu tiên trên thế giới

Theo phóng viên tại London, các nhà khoa học tại Anh đang sử dụng công nghệ tương tự đã tạo ra vaccine ngừa COVID-19 của AstraZeneca để phát triển một loại vaccine đầu tiên trên thế giới có khả năng kích hoạt hệ miễn dịch để tiêu diệt tế bào ung thư và ngăn chặn ung thư phổi ở những người có nguy cơ cao.

Tỷ phú Ấn Độ xây nhà máy điện sạch lớn nhất thế giới

Một tỷ phú Ấn Độ đang xây nhà máy điện lớn nhất thế giới diện tích gấp 5 lần Paris, có thể nhìn thấy từ vũ trụ, đáp ứng nhu cầu điện của 16 triệu hộ gia đình.

Cáp treo Bà Nà (Đà Nẵng) – TOP 5 tuyến cáp treo hiện đại của Việt Nam thu hút nhiều khách du lịch (P.3) – [VIETKINGS-TOPPLUS – Hành trình TOP Việt Nam]

(kyluc.vn) Cáp treo Bà Nà đánh dấu một thập kỷ của một trong những khu du lịch hàng đầu Việt Nam, đánh thức vùng Núi Chúa vốn chìm trong quên lãng nhiều thập kỷ, đưa Bà Nà nói riêng, Đà Nẵng nói chung trở thành một trong những "điểm phải đến trên thế giới".

TOP 100 Hồng bảo Kỷ lục Thế giới tại Việt Nam (P.25) Tháp Nhạn (Phú Yên): Chứng tích cổ ngàn tuổi kết nối quá khứ và hiện tại – [VIETKINGS-TOPPLUS đề cử]

(kyluc.vn) Trải qua cả ngàn năm lịch sử, bất chấp thăng trầm thời gian, Tháp Nhạn vẫn sừng sững trên sườn núi Nhạn, tiếp tục kể câu chuyện về Bà Thiên Y A Na, về hành trình khai phá và phát triển mảnh đất Phú Yên của người Chăm cũng như người Việt.