Quốc thiều nước Đại Nam
Khi vua Gia Long lên ngôi, ông đã tổ chức ngay một nghi lễ triều chính cho công việc nhận tước vị này. Có một chuyên gia người Pháp tên là J.B. Chaigneau được lệnh nhà vua soạn thảo bản quốc thiều để sử dụng trong các đại lễ của triều đình. Ông đã dựa theo hình thức bản Marche Militaire để dựng lên bản “Đăng đàn cung” – quốc thiều nhà Nguyễn. Từ đó, đây là khúc nhạc được dùng tấu lên khi Nhà Vua bước lên lễ đài (đăng đàn) tế lễ trời đất tại đàn Nam Giao (Huế). Vào mùa xuân hang năm, nhà Vua “đăng đàn” Nam Giao để lạy tạ trời đất cho quốc thái dân an, tôn vinh nhà vua thay trời cai trị muôn dân. Bài nhạc được viết theo giai điệu ngũ cung Hò Xư Xang Xê Cống (Sol La Do Re Mi hay G A B C D E) theo truyền thống Hơi Khách hay Hơi Bắc của Quốc nhạc Việt Nam và của văn hóa Đông Á.
Đăng đàn cung
Bước sang thế kỷ XX triều Khải Định (1916-1925), nhà vua lập một dàn nhạc kèn hơi kiểu Pháp nhằm để làm công tác đối ngoại, phục vụ cho các nghi lễ do triều đình tổ chức như tiếp khách, tiếp sứ… Dàn nhạc kèn hơi này bao gồm 35 nhạc công vừa sử dụng các loại kèn của phương Tây và cả nhạc cụ dân tộc. Người trưởng ban nhạc trong Đại Nội bấy giờ là ông J. Tịnh (tức bác sĩ Nguyễn Đương Tinh) cho soạn lại Đăng đàn cung theo ký âm pháp của nhạc phương Tây để dễ sử dụng trong quân nhạc của Đại Nội.
Khi vua Bảo Đại hồi loan năm 1932, bản nhạc này đã được sử dụng để nghênh đón, đặc biệt lần này có thêm cả lời. Theo Ngọ báo (số 1521), lời bài hát “Đăng đàn” của ông Nguyễn Trung Phán (Thượng hạng Tú tài, Giáo sư ở Huế) và ông Nguyễn Trung Nghệ (Thị giảng Học sĩ, Giáo sư ở Huế). Mấy câu mở đầu bài là:
Dậy, dậy, dậy mở mắt xem toàn châu
Đèn khai hóa rọi khắp toàn cầu
Ngọn đường thông thương ngàn dặm
Xe tàu điện, tàu nước, tàu bay…
.png)
Đăng đàn cung được xướng lên khi đón vua Bảo Đại về nước
Để thể hiện bài này, dàn nhạc triều Nguyễn phải dùng cả trống đại, trống con, xập xoã (cymbale), kèn, sáo và đàn hoà nhịp với nhau. Tiếng kèn và sáo là nổi trội nhất.
Vào năm 1945, khi Trần Trọng Kim lên làm thủ tướng của Đế quốc Việt Nam thì bài Đăng đàn cung vẫn được dùng làm quốc thiều và có dự định đặt lời mới nhưng chưa kịp thì chính phủ bị giải thể.
Kể từ sau thời gian trên thì bài Đăng đàn cung chỉ còn xuất hiện trong các đám tế lễ cổ truyền và ngày nay chúng ta còn được nghe mỗi khi có biểu diễn nhã nhạc Cung đình Huế. Trong cuộc sống đời thường, trẻ em Huế thường hát theo điệu Đăng đàn cung nhưng với lời dân gian khác.
Đăng đàn cung được biểu diễn tại Đại hội âm nhạc truyền thống vào năm 2013
Năm 2017, âm giai của bản nhã nhạc “Đăng đàn cung” trang trọng, tôn nghiêm và tươi tắn đã vang lên khi nhà vua Akihito và hoàng hậu Nhật Bản tiến vào Ngọ Môn để thăm hoàng cung Huế
Đăng đàn cung – TOP 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022: “Quốc thiều đầu tiên của Việt Nam”
Chính bởi những giá trị đặc biệt đó của Đăng đàn cung, Trung tâm TOP Việt Nam – Tổ chức Kỷ lục Việt Nam VietKings đã quyết định đề cử Đăng đàn cung vào TOP 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022: “Quốc thiều đầu tiên của Việt Nam”. Đây là hành trình tìm kiếm và đề cử Top 100 Kỷ lục Việt Nam không thể thay thế được, từ đó góp phần quảng bá các giá trị đặc biệt của đất nước và con người Việt Nam nói chung cũng như các giá trị của từng địa phương nói riêng.
Hành trình sẽ kéo dài đến cuối năm 2022 và kết thúc bằng sự kiện Hội ngộ Top Việt Nam lần thứ I, tại sự kiện này, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam VietKings, Trung tâm TOP Việt Nam sẽ trao chứng nhận Top 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022 đến các địa phương.
Mọi thông tin xin gửi về:
Ban quản lý Hành trình tìm kiếm và quảng bá TOP 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022.
Email: noidungtopplus@gmail.com
Ms Diệu Phi (Quản lý hành trình) – 0333108555
Trung tâm Top Việt Nam – Tổ chức Kỷ lục Việt Nam VietKings
