THPT Lê Quý Đôn – ngôi trường hơn trăm năm tuổi
Sau khi chiếm được toàn cõi Nam Kỳ, ngày 14 tháng 11 năm 1874, Thống đốc Nam Kỳ, Chuẩn Đô đốc (Contre-amiral) Pháp Jules François Emile Krantz (1821-1914) đã ký nghị định thành lập một ngôi trường trung học tại Sài Gòn nhằm phục vụ nhu cầu đào tạo con em những người Pháp tại Sài Gòn. Chương trình giảng dạy theo chính quốc, dạy từ tiểu học đến tú tài (chương trình Pháp). Trường được khởi công xây dựng ngay vào năm 1874 và hoàn tất vào năm 1877.
Trường được xây trên nền của rạp hát bộ của Tổng trấn thành Gia Định Lê Văn Duyệt trong khu vực làng Xuân Hòa, vết tích của làng hiện nay còn lại là đình Xuân Hòa ở đường Yên Đổ (Lý Chính Thắng). Địa thế nơi xây dựng trường hết sức đẹp: Trường nằm trên một khu đất lớn với bốn mặt tiền, cửa chính nằm ngay trên đường Chasseloup Laubat (nay là Nguyễn Thị Minh Khai) đối diện với hông trái của dinh Thống đốc Nam Kỳ. Ba mặt còn lại giáp với các đường Rarbet, Testard (nay là Lê Quý Đôn, Võ Văn Tần). Riêng cạnh đường Mac Mahon (Nam Kỳ Khởi Nghĩa), trường nằm sát với bờ thành Quy (Bát Quái) xây năm 1790 và Minh Mạng hạ lệnh phá hủy năm 1835. Thời gian đó khu vực này là làng Tân Khai, huyện Bình Dương, đất Gia Định về sau thuộc về đất Sài Gòn.
Ngày đầu thành lập, trường có tên Collège Indigène (trung học bản xứ), không lâu sau được đổi tên thành Collège Chasseloup Laubat, theo tên Bộ trưởng Pháp quốc hải ngoại (còn gọi là Bộ Thuộc địa) lúc bấy giờ là Francois Marquis de Chasseloup Laubat (1754-1833).
Việc mở rộng nhận học sinh người Việt (phải có quốc tịch Pháp) được thực hiện vào đầu thế kỷ 20. Trường chia thành hai khu riêng biệt: khu dành cho học sinh Pháp, gọi là Quartier Européen và khu học trò Việt gọi là khu bản xứ, nhưng hai nơi đều học chung chương trình Pháp và thi tú tài Pháp.
Năm 1954 Trường tiếp tục đổi tên một lần nữa thành Jean Jacques Rousseau (tên một nhà trí thức Pháp trong phong trào “Ánh Sáng” thế kỷ XVIII) nhằm tránh gợi nhớ thời thuộc địa, nhưng vẫn do người Pháp quản lý, chủ yếu dạy học sinh người Việt.
Đến năm 1967, trường được trả lại cho người Việt Nam và trở thành trung tâm giáo dục Lê Quý Đôn. Sau năm 1975, trường được tách thành hai khu dành cho học sinh cấp II (THCS Lê Quý Đôn) và khu dành cho học sinh cấp III (THPT Lê Quý Đôn). Tên gọi Lê Quý Đôn được giữ từ năm 1975 cho đến tận hôm nay.
Ngày nay, kiến trúc ban đầu của ngôi trường gần như vẫn còn giữ nguyên vẹn mặc dù đã được trùng tu, sửa chữa.
Trường THPT Lê Quý Đôn – TOP 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022: “Trường Trung học Phổ thông lâu đời nhất Việt Nam”
Chính bởi những giá trị đặc biệt đó của trường THPT Lê Quý Đôn, Trung tâm TOP Việt Nam – Tổ chức Kỷ lục Việt Nam VietKings đã quyết định đề cử trường THPT Lê Quý Đôn vào TOP 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022: “Trường Trung học Phổ thông lâu đời nhất Việt Nam”. Đây là hành trình tìm kiếm và đề cử Top 100 Kỷ lục Việt Nam không thể thay thế được, từ đó góp phần quảng bá các giá trị đặc biệt của đất nước và con người Việt Nam nói chung cũng như các giá trị của từng địa phương nói riêng.
Hành trình sẽ kéo dài đến cuối năm 2022 và kết thúc bằng sự kiện Hội ngộ Top Việt Nam lần thứ I, tại sự kiện này, Tổ chức Kỷ lục Việt Nam VietKings, Trung tâm TOP Việt Nam sẽ trao chứng nhận Top 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022 đến các địa phương.
Mọi thông tin xin gửi về:
Ban quản lý Hành trình tìm kiếm và quảng bá TOP 100 Kỷ lục bất biến Việt Nam 2022.
Email: noidungtopplus@gmail.com
Ms Diệu Phi (Quản lý hành trình) – 0333108555
Trung tâm Top Việt Nam – Tổ chức Kỷ lục Việt Nam VietKings