Nhóm học sinh Trường THCS Cầu Giấy (Hà Nội) vừa đoạt giải Đặc biệt cuộc thi Sáng tạo Thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc năm 2023 với website “Hành trình về miền di sản quan họ”.

Khắc phục tâm lý ngại học lịch sử

Website học tập “Hành trình về miền di sản quan họ” của nhóm học sinh gồm các em Nguyễn Minh Ngọc (lớp 9A6), Quản Minh Hồng Anh (lớp 9A3), Bùi Tuấn Phong (lớp 9A6), Cao Nguyên Đăng (lớp 8A4), Nguyễn Quang Bách (lớp 9A6) với sự đồng hành, hỗ trợ của các cô giáo: Trần Thị Thu, Ngô Thị Yến, Phạm Thị Thu Uyên, Trần Ngọc Diễm Huyền, Trường THCS Cầu Giấy, Hà Nội. Website có địa chỉ tại https://dancaquanho.vn/.

Em Quản Minh Hồng Anh chia sẻ, dân ca quan họ là một di sản văn hóa phi vật thể tiêu biểu của dân tộc và là nét đặc trưng của nền văn minh châu thổ sông Hồng. Ngày 30/9/2009, dân ca quan họ Bắc Ninh chính thức được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại.

Chúng em thấy rằng thực tiễn việc học tập lịch sử hiện nay còn một số nội dung chưa thực sự hấp dẫn, nhiều bạn còn ngại tìm hiểu về lịch sử và văn hóa truyền thống của dân tộc. Vì vậy, nhóm đã cùng nhau xây dựng một website học tập mang tên “Hành trình về miền di sản quan họ”.

Truy cập vào trang web, người dùng sẽ được trải nghiệm đi qua các miền đất quan họ trên nền nhạc du dương, trữ tình của các ca khúc dân ca mượt mà. Tại bản đồ Châu thổ sông Hồng, đưa chuột qua các vùng đất để khám phá các địa danh.

Khi muốn tìm hiểu về địa danh nào, chỉ cần click chuột vào đó, các thông tin cơ bản về văn hóa vùng đất sẽ hiển thị dạng chữ và giọng đọc. Người dùng cũng có thể click vào các chủ thể phát sáng để đọc thêm thông tin chi tiết như con sông, triền đê, bụi tre, cổng làng, cây đa, mái đình, đoàn rước kiệu…

Để người dùng có những tương tác thú vị, nhóm học sinh sáng tạo thêm phần trò chơi “Lên đồ trẩy hội”, chọn ô liền anh để xem và lựa chọn trang phục liền anh, chọn ô liền chị để xem và lựa chọn trang phục liền chị.

Chọn từng loại trang phục và phụ kiện trên bảng để thay quần áo cho liền anh hoặc liền chị. Bấm vào hình ảnh liền anh hoặc hình ảnh liền chị để xem thêm thông tin chi tiết về trang phục, kết thúc trò chơi và xem thành quả.

Phần trò chơi về nhạc cụ truyền thống, người xem vào hình ảnh từng nhạc cụ để đọc thêm thông tin gồm: Sáo, đàn nhị, đàn bầu. Người xem cũng có thể di chuột đến phần các tác phẩm của học sinh, chọn tên bài hát để nghe các phần trình bày do học sinh thể hiện. Sau phần trải nghiệm này thì học sinh có thể tham gia trả lời các câu hỏi về di sản dân ca quan họ Bắc Ninh.

Tạo không gian học tập mới

Theo nhóm tác giả, trong thời đại công nghệ 4.0 đang phát triển, cuộc chuyển đổi số trong giáo dục diễn ra mạnh mẽ, việc xây dựng website học tập dựa trên cách tiếp cận gần gũi, tìm hiểu nhiều môn học để giới thiệu về một trong những di sản văn hóa phi vật thể – Dân ca Quan họ Bắc Ninh sẽ giúp các bạn học sinh có được không gian học tập hoàn toàn mới, trải nghiệm văn hóa dân tộc sáng tạo, có thêm nhiều kiến thức.

Giới thiệu về văn minh châu thổ sông Hồng, nhóm đưa ra các thông tin dễ nhớ như châu thổ sông Hồng cũng là nơi sản sinh ra rất nhiều vị anh hùng dân tộc, danh nhân văn hóa của dân tộc tiêu biểu như Trạng nguyên Lương Thế Vinh, Danh nhân Nguyễn Trãi…

Đây là nơi có hàng trăm làng nghề thủ công được gìn giữ và phát triển đến ngày nay như gốm Bát Tràng, tranh Đông Hồ, lụa Vạn Phúc… các bạn sẽ được trải nghiệm ẩm thực mang đặc trưng của nền văn minh lúa nước với nhiều món ăn thơm ngon nức tiếng.

Một trong những điều vô cùng cuốn hút đó là châu thổ sông Hồng còn là nơi diễn ra nhiều lễ hội truyền thống được tổ chức, để cầu cho một năm mạnh khỏe, mùa màng bội thu như hội Lim, hội Gióng, hội chùa Hương… nơi có nhiều di sản văn hóa phi vật thể như dân ca quan họ, ca trù, hát chèo, hát xẩm, múa rối, nghi lễ và trò chơi kéo co, nghi lễ hát then, thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ… Đồng bằng sông Hồng bao gồm những tỉnh, thành nào và nơi đó có những di sản văn hóa phi vật thể nổi tiếng nào? Chúng mình hãy cùng khám phá nhé!

Điểm nổi bật của website với tính sẵn sàng và linh hoạt, chỉ cần với máy tính hoặc thiết bị công nghệ thông minh, mọi người đều có thể truy cập mọi lúc mọi nơi… dễ dàng tìm hiểu về di sản khi chưa thể đến trải nghiệm thực tế tại các miền quan họ.